Προσωπικός βοηθός για πάνω από 20.000 άτομα με αναπηρία, μέτρα στήριξης της οικογένειας για την ανάσχεση του δημογραφικού προβλήματος, αυξήσεις στο εγγυημένο εισόδημα για 300.000 δικαιούχους, θέσπιση ενιαίων κανόνων για τη χορήγηση των επιδομάτων αναπηρίας και στεγαστική συνδρομή σε νέους και ευπαθείς ομάδες αποτελούν μερικές από τις κυβερνητικές προτεραιότητες της επόμενης τετραετίας που θα υλοποιηθούν από το νεοσύστατο υπουργείο Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας.
Το νέο υπουργείο ανέλαβε η Σοφία Ζαχαράκη με ένα δύσκολο και απαιτητικό χαρτοφυλάκιο, καθώς από το γραφείο της θα περνάει η υλοποίηση σημαντικών μέτρων για την κοινωνική πολιτική με απήχηση σε ευάλωτα και φτωχά νοικοκυριά.
Στον «μπλε φάκελο», που παρέλαβε από τον πρωθυπουργό, με τις προτεραιότητες και τους στόχους της νέας τετραετίας, η υπουργός έχει μπροστά της πέντε κρίσιμα ορόσημα:
1 Τη νομοθέτηση των μέτρων για την κοινωνική συνοχή με πρώτο μέτρο την αύξηση του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος κατά 8% από 1/1/2024. Η αύξηση μπορεί να είναι μικρή, αλλά είναι η πρώτη μιας σειράς αυξήσεων που θα δίδονται κάθε χρόνο από το 2024 και μετά. Το βασικό μηνιαίο ποσό του επιδόματος για ένα άτομο από τα 200 ευρώ θα διαμορφωθεί στα 216 ευρώ, ενώ για δύο ενήλικες θα είναι 324 ευρώ, αντί 300 ευρώ σήμερα, για μια φτωχή οικογένεια με 3 ανήλικα παιδιά και μηδενικό εισόδημα το επίδομα θα είναι 486 ευρώ, από 450 ευρώ σήμερα κ.ο.κ.
2 Τον σχεδιασμό μέτρων για τη δημογραφική πολιτική με στόχο να αυξηθούν οι γεννήσεις που υστερούν περίπου κατά 45.000 ετησίως έναντι των θανάτων. Σύμφωνα με στοιχεία για το 2021 οι γεννήσεις ήταν περίπου 84.000, έναντι 130.000 θανάτων. Η εικόνα, σύμφωνα με εκτιμήσεις, επιδεινώθηκε το 2022 με λιγότερες γεννήσεις. Το μεγάλο στοίχημα της νέας υπουργού και της κυβέρνησης συνολικά στο δημογραφικό ζήτημα είναι να καταφέρει, με τις πολιτικές και τα μέτρα που θα εφαρμόσει, να φρενάρει τη φθίνουσα πορεία των γεννήσεων και να μειώσει το χάσμα με τους θανάτους, ώστε να βελτιωθούν οι δημογραφικοί δείκτες στη χώρα μας, που γερνάει πιο γρήγορα απ’ ό,τι αναπαράγεται.
3 Τον επανασχεδιασμό της επιδοματικής πολιτικής για τη στήριξη των ατόμων με αναπηρία μαζί με τη θέσπιση ίδιων κανόνων για τη χορήγηση των αναπηρικών επιδομάτων τόσο σε όσους λαμβάνουν σήμερα επίδομα από τον ΕΦΚΑ όσο και σε αναπήρους που πληρώνει ο ΟΠΕΚΑ (προνοιακά επιδόματα).
Ειδικά για τα επιδόματα αναπηρίας στο υπουργείο της κ. Ζαχαράκη μεταφέρεται (με το Π.Δ. 77 για τη σύσταση υπουργείων της νέας κυβέρνησης) η Γενική Γραμματεία Κοινωνικής Αλληλεγγύης και Καταπολέμησης της Φτώχειας του υπουργείου Εργασίας και υπάγονται σε αυτήν οι αρμοδιότητες επανεξέτασης και ενιαιοποίησης των υφιστάμενων διατάξεων για τη θέσπιση νέων ενιαίων κανόνων για τα επιδόματα λόγω αναπηρίας. Σήμερα, υπάρχουν επιδόματα δύο ταχυτήτων, αυτά που πληρώνει ο ΟΠΕΚΑ στους αναπήρους χωρίς να έχουν ασφαλιστεί και αυτά που καταβάλλει ο ΕΦΚΑ σε αναπήρους που συνταξιοδοτήθηκαν με ένσημα από προηγούμενη απασχόληση. Στο εξής με το νέο υπουργείο όλα τα επιδόματα θα περάσουν στον ΟΠΕΚΑ, καθώς κριτήριο θα είναι η αναπηρία του ατόμου και όχι αν προϋπήρξε ασφάλιση. Από τον νέο κανονισμό για τα επιδόματα ενδέχεται να προκύψουν και αυξήσεις για κάποιες κατηγορίες βαριάς αναπηρίας και, πάντως, για πάσχοντες σε ποσοστά 80% και άνω.
4 Την πανελλαδική εφαρμογή του θεσμού του «προσωπικού βοηθού» για άτομα με αναπηρία. Ηδη, 2.000 ανάπηροι απέκτησαν τον προσωπικό τους βοηθό με χρηματοδότηση 42 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης. Από το 2025 το πρόγραμμα περνάει στο ΕΣΠΑ με εξασφαλισμένη χρηματοδότηση 320 εκατ. ευρώ έως το 2027. Αυτό σημαίνει ότι υπάρχουν λεφτά για περισσότερους από 20.000 αναπήρους που έχουν ανάγκη προσωπικού βοηθού για να βελτιωθεί η καθημερινότητά τους. Προσωπικό βοηθό δικαιούνται άτομα με αναπηρία σε ποσοστό άνω του 67% ηλικίας από 16 έως 65 ετών και με ατομικό εισόδημα που δεν υπερβαίνει τις 60.000 ευρώ. Ο ωφελούμενος μπορεί να επιλέξει μεταξύ προσωπικής βοήθειας για μία έως οκτώ ώρες τη μέρα από έναν ή περισσότερους βοηθούς με μέγιστο όριο τις σαράντα ώρες εβδομαδιαίως ανά βοηθό. Η αποζημίωσή του βοηθού ανέρχεται σε 6 ευρώ μικτά την ώρα μέσω του προγράμματος. Το άτομο με αναπηρία, όταν έχει τον βοηθό μέσα στο σπίτι του, δικαιούται επιπλέον μηνιαία οικονομική ενίσχυση 250 ευρώ.
5 Την υλοποίηση του στεγαστικού προγράμματος της κυβέρνησης για 137.000 νέους. Ηδη η πρώτη φάση ξεκίνησε με το πρόγραμμα «Σπίτι μου» από το οποίο δανειοδοτήθηκαν 4.700 ζευγάρια έως 39 ετών για την αγορά σπιτιού, με επιτόκιο στο ¼ των κανονικών τραπεζικών επιτοκίων, δηλαδή επιτόκια γύρω στο 1,5%, αντί 6%. Με το πρώτο νομοσχέδιο της κυβέρνησης, όπως δεσμεύτηκε προεκλογικά ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, οι πόροι για τα σπίτια σε νέους έως 39 ετών θα διπλασιαστούν από 500 εκατ. στο 1 δισ. ευρώ, μιας και οι αιτήσεις που έχουν υποβληθεί για το πρόγραμμα «Σπίτι μου» αγγίζουν τις 40.000 και οι 17.000 έχουν ήδη προεγκριθεί. Επειδή τα πρώτα 500 εκατ. δεσμεύτηκαν για τους πρώτους δικαιούχους, η έξτρα χρηματοδότηση με άλλα 500 εκατ. ευρώ θα διοχετευθεί μέσω του υπουργείου Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας στις αιτήσεις που έχουν πάρει σειρά για να περάσουν στο τελικό στάδιο της έγκρισης. Παράλληλα, προωθούνται και άλλα προγράμματα στεγαστικής συνδρομής σε νέους μέσω της διαμονής τους με χαμηλό ενοίκιο σε σπίτια που θα κατασκευαστούν από τη ΔΥΠΑ, μέσω της επιχορήγησης νέων για την ανακαίνιση του «πατρικού» τους σπιτιού με σκοπό την ιδιοκατοίκηση ή και την ενοικίασή του, καθώς και μέσω του προγράμματος δωρεάν μίσθωσης 1.000 ακινήτων σε διάφορους δήμους της χώρας για πολύ φτωχά νοικοκυριά.
Μαζί με τη Μαρία Κεφάλα
Την κ. Ζαχαράκη πλαισιώνει ως υφυπουργός η κ. Μαρία Κεφάλα. Το οργανόγραμμα του νέου υπουργείου, του πρώτου αυτόνομου υπουργείου που συστήνεται με αντικείμενο τη δημογραφική πολιτική, την κοινωνική συνοχή και την οικογένεια, περιλαμβάνει πλήθος αρμοδιοτήτων για την ισότητα των φύλων, την προστασία των δικαιωμάτων των παιδιών, τις πολιτικές για τη νεολαία κ.λπ., που μεταφέρονται από άλλα υπουργεία, όπως το Εργασίας, το Δικαιοσύνης και το Αθλητισμού.
