Εκατοντάδες χιλιάδες ιδιοκτήτες ακινήτων έχουν μία ακόμη ευκαιρία -την τρίτη κατά σειρά- να αποκαλύψουν στους δήμους τις πραγματικές επιφάνειες των ιδιοκτησιών τους, χωρίς να επιβαρυνθούν με υπέρογκες αναδρομικές χρεώσεις δημοτικών φόρων και τελών και χωρίς να πληρώσουν τα πολύ υψηλά ποσά προσαυξήσεων και προστίμων εκπρόθεσμης καταβολής, που προβλέπει κανονικά η ισχύουσα νομοθεσία. Η νέα ρύθμιση για τα αδήλωτα τετραγωνικά, η οποία ψηφίστηκε πρόσφατα από τη Βουλή και περιλαμβάνεται στο άρθρο 18 του ν. 4915/2022, έχει τεθεί σε ισχύ εδώ και έναν μήνα περίπου, καθώς η ηλεκτρονική εφαρμογή, μέσω της οποίας είναι δυνατή η υποβολή των σχετικών δηλώσεων στους δήμους όλης της χώρας, επαναλειτουργεί από την Τρίτη του Πάσχα 26 Απριλίου και θα παραμείνει ενεργή έως και τις 30 Ιουνίου 2022, ημερομηνία κατά την οποία λήγει η σχετική προθεσμία.
Διαγραφή/επιστροφή
Σύμφωνα με πληροφορίες, η νέα ευνοϊκή ρύθμιση θα εφαρμοστεί και για τους πολίτες που υπέβαλαν δηλώσεις στους δήμους κατά το χρονικό διάστημα μη λειτουργίας της ηλεκτρονικής εφαρμογής, δηλαδή την περίοδο από 1 Ιανουαρίου έως και τις 23 Μαρτίου 2022. Οι πολίτες αυτοί κλήθηκαν να πληρώσουν δημοτικά τέλη, δημοτικούς φόρους και πρόστιμα αναδρομικά για χρονικά διαστήματα έως και 14 ετών! Με νέα ρύθμιση που προωθεί το υπουργείο Εσωτερικών τα ποσά των δημοτικών τελών και των δημοτικών φόρων που τους έχουν επιβληθεί για χρονικές περιόδους πριν από το 2020, καθώς επίσης και τα υπέρογκα ποσά των προστίμων που τους καταλογίστηκαν θα διαγραφούν. Επιπλέον, εξετάζεται ο τρόπος επιστροφής των ποσών σε όσους ήδη έχουν πληρώσει τα «φουσκωμένα» τέλη και πρόστιμα.
Οι ενδιαφερόμενοι να ενταχθούν στη νέα ρύθμιση ιδιοκτήτες, οι οποίοι δεν υπέβαλαν δηλώσεις την περίοδο από 1-1-2020 έως 23-3-2020 και, ως εκ τούτου, δεν έχουν εκκρεμότητες με υπέρογκα ποσά τελών και προστίμων, μπορούν να υποβάλλουν, στους δήμους τους εκπρόθεσμες αρχικές ή τροποποιητικές-διορθωτικές δηλώσεις, για την αποκάλυψη των πραγματικών επιφανειών των ακινήτων τους. Υποβάλλοντας οριστικά τις δηλώσεις αυτές θα απαλλάσσονται από αναδρομικές χρεώσεις δημοτικών φόρων και τελών για όλα τα χρόνια προ του 2020, ενώ παράλληλα θα γλιτώνουν και από τα υπέρογκα ποσά προστίμων, τα οποία ισχύουν βάσει της ισχύουσας νομοθεσίας. Τα ποσά των επιπλέον δημοτικών φόρων και τελών που θα καλούνται να καταβάλλουν οι ιδιοκτήτες για τα πρόσθετα τετραγωνικά μέτρα που θα δηλώνουν θα αφορούν μόνο στο χρονικό διάστημα από την 1η Ιανουαρίου 2020 μέχρι την ημερομηνία υποβολής της δήλωσης. Η μόνη πρόσθετη επιβάρυνση που προβλέπει και αυτή η νέα ρύθμιση είναι μία προσαύξηση, η οποία ανέρχεται στο 20% των ποσών των επιπλέον δημοτικών φόρων και τελών που θα προκύψουν από την εκκαθάριση των δηλώσεων. Η προθεσμία για την υποβολή των αρχικών ή τροποποιητικών δηλώσεων λήγει στις 30 Ιουνίου 2022.
Η ηλεκτρονική πλατφόρμα για την υποβολή εκπρόθεσμων δηλώσεων των πραγματικών επιφανειών των ακινήτων στους δήμους λειτουργεί στην ηλεκτρονική διεύθυνση https://tetragonika.govapp.gr στην οποία είχε λειτουργήσει κατά τη διάρκεια ισχύος και των δύο προηγούμενων ρυθμίσεων οικειοθελούς αποκάλυψης αδήλωτων τετραγωνικών μέτρων (του άρθρου 51 του ν. 4647/2019 και του άρθρου 66 του ν. 4830/2021).
Οσοι ιδιοκτήτες ακινήτων δεν εντάχθηκαν στις ρυθμίσεις εκείνες έχουν τη δυνατότητα να υπαχθούν στη νέα, επίσης ευνοϊκή ρύθμιση, η οποία προβλέπει, ειδικότερα, ότι:
1 Οσοι αποφασίσουν να υποβάλουν εκπρόθεσμες αρχικές ή τροποποιητικές δηλώσεις στους δήμους τους, για να αποκαλύψουν τον πραγματικό αριθμό των τετραγωνικών μέτρων των ακινήτων τους, όπως αυτός είναι ήδη δηλωμένος στο έντυπο Ε9 της εφορίας:
α) Απαλλάσσονται και αυτοί πλήρως από αναδρομικές χρεώσεις δημοτικών φόρων και δημοτικών τελών για χρονικές περιόδους πριν από το 2020.
β) Εχουν το δικαίωμα να καταβάλουν τα ποσά των δημοτικών φόρων και των δημοτικών τελών που αναλογούν στα επιπλέον δηλωθέντα τετραγωνικά μέτρα για την περίοδο από την 1η-1-2020 και μέχρι την ημερομηνία υποβολής της εκπρόθεσμης δήλωσης, προσαυξημένα μόνο κατά 20% και όχι κατά ποσοστά που φθάνουν το 100% ή ακόμη και το 200% βάσει της ισχύουσας νομοθεσίας.
2 Η εξόφληση των οφειλών που προκύπτουν από την εκκαθάριση των εν λόγω δηλώσεων πρέπει να γίνει σε 24 ισόποσες μηνιαίες δόσεις Το ελάχιστο όριο κάθε μηνιαίας δόσης πλην της τελευταίας είναι τα 10 ευρώ για τα φυσικά πρόσωπα και τα 50 ευρώ για τα νομικά πρόσωπα. Μηνιαίες δόσεις με ποσό μικρότερο των ανωτέρω ελάχιστων ορίων, που έχουν ήδη καταβληθεί ή βεβαιωθεί μέχρι την έναρξη ισχύος του νέου υπό ψήφιση νόμου, διατηρούνται σε ισχύ.
» Πώς λειτουργεί η εφαρμογή για την ηλεκτρονική υποβολή των δηλώσεων
Η ηλεκτρονική εφαρμογή στην οποία υποβάλλονται οι δηλώσεις για τα «ξεχασμένα» τετραγωνικά αναπτύχθηκε από την Κεντρική Ενωση Δήμων Ελλάδος (ΚΕΔΕ), με τη συνεργασία και την υποστήριξη του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης και του υπουργείου Εσωτερικών.
Μέσω της εφαρμογής παρέχεται η πληροφόρηση για τα στοιχεία των ακινήτων, όπως είναι καταχωρισμένα στην εφαρμογή «Περιουσιολόγιο (Ε9)» της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων.
Για τη διευκόλυνση συμπλήρωσης της δήλωσης των πολιτών, η εφαρμογή:
- Επικοινωνεί με την εφαρμογή «Περιουσιολογίου (Ε9)» της ΑΑΔΕ απ’ όπου παρέχεται η πληροφόρηση για τα στοιχεία των ακινήτων.
- Επικοινωνεί με τον ΔΕΔΔΗΕ για τα ηλεκτροδοτούμενα, απ’ όπου αντλεί πληροφορίες σχετικές με τον αριθμό παροχής του κάθε δηλούμενου ακινήτου.
Για τα ηλεκτροδοτούμενα ακίνητα πραγματοποιείται διασταύρωση του αριθμού των τετραγωνικών μέτρων που έχουν δηλωθεί στο έντυπο Ε9 με τον αριθμό των τετραγωνικών μέτρων που λαμβάνεται υπόψη για τον υπολογισμό του Τέλους Ακίνητης Περιουσίας (ΤΑΠ), όπως ο αριθμός αυτός έχει καταχωριστεί στο σύστημα του ΔΕΔΔΗΕ.
Τα τετραγωνικά μέτρα που δηλώνονται, τελικά, στην εφαρμογή πρέπει να είναι ίδια σε αριθμό με αυτά που έχουν δηλωθεί στο Ε9.
Σε κάθε περίπτωση, μέσω της εφαρμογής οι ιδιοκτήτες καλούνται να δηλώσουν στον οικείο δήμο τα πραγματικά στοιχεία των ακινήτων τους, καθώς τυχόν ανακρίβειες επισύρουν τις κυρώσεις που προβλέπονται στην εφαρμοζόμενη για τα έσοδα των δήμων νομοθεσία.
Αν για κάποιο ακίνητο δεν είναι δυνατή η δήλωση μέσω της εφαρμογής, οι πολίτες παρακαλούνται να απευθύνονται στον οικείο δήμο.
ΤΙ ΙΣΧΥΕΙ για μεταβιβάσεις περιουσιών μέσω γονικών παροχών
Ευνοϊκές συνθήκες για χιλιάδες πολίτες να μεταβιβάσουν εν ζωή τις περιουσίες τους στα παιδιά τους ή να τους δώσουν χρήματα για να τα βοηθήσουν σε αγορές περιουσιακών στοιχείων μεγάλης αξίας έχουν διαμορφωθεί από την 1η Οκτωβρίου 2021. Από την ημερομηνία αυτή οι γονικές παροχές ακινήτων και κινητών περιουσιακών στοιχείων συνολικής αξίας μέχρι και 800.000 ευρώ, καθώς επίσης και οι γονικές παροχές χρηματικών ποσών μέχρι 800.000 ευρώ, οι οποίες πραγματοποιούνται από κάθε γονέα προς κάθε παιδί, είναι πλέον αφορολόγητες.
Από την 1η-10-2021 ισχύει αφορολόγητο 800.000 ευρώ στη συνολική αξία των περιουσιακών στοιχείων (ακινήτων, οχημάτων, μετοχών, ομολόγων, λοιπών χρηματοοικονομικών ή αποταμιευτικών-επενδυτικών προϊόντων κ.λπ.) και των χρηματικών ποσών που μεταβιβάζονται εν ζωή από κάθε γονέα σε κάθε παιδί, από τον έναν σύζυγο στον άλλον, από το ένα μέρος συμφώνου συμβίωσης στο άλλο, από παππούδες ή γιαγιάδες προς εγγόνια ή από παιδιά σε γονείς. Το αφορολόγητο ειδικά στις γονικές παροχές ισχύει ανά γονέα, πράγμα που σημαίνει ότι και από τους δύο γονείς μπορούν να γίνουν εν ζωή προς κάθε παιδί αφορολόγητες παροχές μέχρι συνολικού ποσού 1.600.000 ευρώ.
Για την περίπτωση της δωρεάν μεταβίβασης εν ζωή περιουσιακών στοιχείων από τον γονέα προς το παιδί ίσχυε μέχρι τις 30-9-2021 αφορολόγητο όριο αξίας το οποίο ανερχόταν σε 150.000 ευρώ. Η αξία της μεταβιβαζόμενης περιουσίας πάνω από το όριο αυτό φορολογείτο κλιμακωτά με 1% στο τμήμα της από τις 150.000,01 έως τις 300.000 ευρώ, με 5% στο τμήμα της από τις 300.000,01 έως τις 600.000 ευρώ και με 10% στο τμήμα της πάνω από τις 600.000 ευρώ. Στην έννοια των περιουσιακών στοιχείων περιλαμβάνονταν τόσο τα ακίνητα όσο και τα κινητά πράγματα μεγάλης αξίας, όπως π.χ. αυτοκίνητα, σκάφη, μετοχές, ομόλογα και λοιπές κινητές αξίες, δικαιώματα κ.λπ.
Από την 1η Οκτωβρίου 2021 το αφορολόγητο έχει αυξηθεί πλέον από τις 150.000 στις 800.000 ευρώ και τυχόν υπερβάλλον ποσό αξίας της μεταβιβαζόμενης περιουσίας (τμήμα αξίας άνω των 800.000 ευρώ) φορολογείται με 10%. Ως εκ τούτου:
α) Εάν η συνολική αξία των περιουσιακών στοιχείων δεν υπερβαίνει τις 800.000 ευρώ, η δωρεάν μεταβίβασή τους από τον γονέα στο παιδί είναι πλήρως αφορολόγητη.
β) Εάν η συνολική αξία των περιουσιακών στοιχείων είναι μεγαλύτερη των 800.000 ευρώ, η δωρεάν μεταβίβασή τους από τον γονέα στο παιδί είναι πλέον αφορολόγητη για ένα πολύ μεγάλο κομμάτι της αξίας. Το τμήμα της αξίας της περιουσίας το οποίο είναι πλέον αφορολόγητο από την 1η-10-2021 είναι 800.000 ευρώ. Το τμήμα της αξίας της περιουσίας πάνω από τις 800.000 ευρώ φορολογείται με 10%.
Τι πρέπει να προσέξουν όσοι θέλουν να αγοράσουν ακίνητα
Οσοι θέλουν να αγοράσουν κάποιο ακίνητο θα πρέπει να γνωρίζουν ότι σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία:
1 Σε κάθε μεταβίβαση με επαχθή αιτία (αγοραπωλησία) ακινήτου ή εμπραγμάτου δικαιώματος επί ακινήτου, που βρίσκεται στην Ελλάδα, επιβάλλεται φόρος στην αξία του, υπόχρεος για την καταβολή του οποίου είναι ο αγοραστής. Ο συντελεστής του φόρου είναι 3% επί της φορολογητέας αξίας του ακινήτου. Στο ποσό αυτό του κύριου φόρου επιβάλλεται και φόρος υπέρ δήμων και κοινοτήτων 3%.
» Απαλλαγή από τον φόρο λόγω απόκτησης πρώτης κατοικίας
2 Η αγορά κτίσματος που προορίζεται να χρησιμοποιηθεί ως πρώτη κατοικία απαλλάσσεται πλήρως ή μερικώς από τον φόρο μεταβίβασης 3%. Το εάν η απαλλαγή θα είναι πλήρης ή μερική εξαρτάται από το ύψος της αντικειμενικής-φορολογητέας αξίας του ακινήτου. Εφόσον αποκτάται πρώτη κατοικία από άγαμο, η αξία της κατοικίας απαλλάσσεται από τον φόρο μέχρι του ποσού των 200.000 ευρώ. Σε περίπτωση απόκτησης πρώτης κατοικίας από έγγαμο, η αξία απαλλάσσεται από τον φόρο μέχρι το ποσό των 250.000 ευρώ. Το όριο της αφορολόγητης αξίας προσαυξάνεται κατά 25.000 ευρώ για καθένα από τα δύο πρώτα τέκνα και κατά 30.000 ευρώ για το τρίτο και καθένα από τα επόμενα ανήλικα τέκνα, των οποίων την επιμέλεια έχει ο δικαιούχος. Στο ποσό της απαλλαγής περιλαμβάνεται και η αξία μιας θέσης στάθμευσης αυτοκινήτου και ενός αποθηκευτικού χώρου, για επιφάνεια εκάστου έως 20 τ.μ., εφόσον βρίσκονται στο ίδιο ακίνητο και αποκτώνται ταυτόχρονα. Επίσης, σε περίπτωση αγοράς οικοπέδου στο οποίο μπορεί να ανεγερθεί πρώτη κατοικία προβλέπεται απαλλαγή από τον φόρο μέχρι το όριο αξίας των 50.000 ευρώ για τον άγαμο και μέχρι το όριο των 100.000 ευρώ για τον έγγαμο. Το όριο προσαυξάνεται κατά 10.000 ευρώ για καθένα από τα δύο πρώτα τέκνα και κατά 15.000 ευρώ για το τρίτο και καθένα από τα επόμενα τέκνα του δικαιούχου. Τα παραπάνω ισχύουν εφόσον στον δικαιούχο περιέρχεται μία μόνο κατοικία ή ένα οικόπεδο εξ ολοκλήρου και κατά πλήρη κυριότητα και όχι ποσοστό εξ αδιαιρέτου.
» Προϋποθέσεις απαλλαγής
3 Για να αναγνωριστεί το δικαίωμα απαλλαγής, θα πρέπει αυτός ή αυτή που αποκτά την κατοικία, η σύζυγος ή ο σύζυγος και τα ανήλικα τέκνα τους να μην έχουν δικαίωμα πλήρους κυριότητας ή επικαρπίας ή οίκησης σε άλλη κατοικία που πληροί τις στεγαστικές ανάγκες της οικογένειας και βρίσκεται σε δήμο ή κοινότητα με πληθυσμό άνω των 3.000 κατοίκων. Επίσης, να μην κατέχουν, σε δήμο ή κοινότητα με πληθυσμό άνω των 3.000 κατοίκων, οικόπεδο οικοδομήσιμο, στο οποίο αντιστοιχεί εμβαδόν κτίσματος που πληροί τις στεγαστικές τους ανάγκες. Οι στεγαστικές ανάγκες θεωρείται ότι δεν καλύπτονται αν το συνολικό εμβαδόν των κτισμάτων που κατέχει ή μπορεί να ανεγείρει ο δικαιούχος είναι κάτω από 70 τ.μ. προσαυξανόμενα κατά 20 τ.μ. για καθένα από τα δύο πρώτα τέκνα και κατά 25 τ.μ. για το τρίτο και καθένα από τα επόμενα τέκνα του δικαιούχου.
Ρεκόρ μεταβιβάσεων και… ταλαιπωρίας
Παρά την κρίση σε Ουκρανία και οικονομία, κόντρα στην αύξηση των αντικειμενικών αξιών τα πρώτα στοιχεία δείχνουν έκρηξη μεταβιβάσεων από την αρχή του έτους με περίπου 85.000 νέα αιτήματα. Οι ειδικοί εκτιμούν ότι κάθε μέρα οι συμβολαιογράφοι όλης της χώρας υποβάλλουν περί τις 800 νέες αιτήσεις. Μία δυναμική που συνεχίζει από το τέλος του προηγούμενου έτους και φαίνεται να φτάνει σε νέους υψηλούς ρυθμών νέων αιτημάτων το πρώτο τρίμηνο του έτους.
Μέχρι την τελευταία ημέρα του Μαΐου, η πλατφόρμα myProperty της ΑΑΔΕ υποδέχθηκε 84.530 ηλεκτρονικές δηλώσεις. Οι αγοραπωλησίες ήταν 47.036 σύμφωνα με τις δηλώσεις φόρου μεταβίβασης, ακολουθούν οι 26.115 δηλώσεις φόρου γονικής παροχής και την τριάδα κλείνουν οι 11.379 δηλώσεις δωρεάς ακινήτων. Ομως, αν και η αύξηση της κινητικότητας στην αγορά φαίνεται θετική εξέλιξη, η εικόνα αλλάζει όταν εξεταστούν οι καθυστερήσεις στη διαδικασία που κάνει πολλές πράξεις να μένουν υπό επεξεργασία για διάστημα που σε εξαιρετικές περιπτώσεις φτάνει και τους τρεις μήνες.
Ουρές…
Ταλαιπωρία μηνών περνούν χιλιάδες πωλητές και αγοραστές ακινήτων μέχρι να ολοκληρωθεί η μεταβίβαση ενός ακινήτου. Ουρές έξω από τα υποθηκοφυλακεία και τα γραφεία κτηματογράφησης μαρτυρούν τον τεράστιο φόρτο που έχουν επωμιστεί όταν κάθε συμβόλαιο από τις περίπου 150.000 μεταβιβάσεις που ξεκίνησαν πέρσι ή συγκεκριμένα τις περίπου 60.000 αγοραπωλησίες πρέπει να μεταγραφεί στα κατά τόπους υποθηκοφυλακεία που με τη σειρά τους βρίσκονται σε μεταβατικό στάδιο και έχουν περάσει ή περνούν στα κτηματολογικά γραφεία. Π.χ. το Υποθηκοφυλακείο Αθηνών έχει συγχωνευθεί με το Κτηματολογικό Γραφείο Αθηνών.
Ως ελπίδα για να αλλάξει η κατάσταση και να αποφευχθεί η ταλαιπωρία των φορολογουμένων αναμένεται ο Ηλεκτρονικός Φάκελος Μεταβίβασης Ακινήτου, ο οποίος, σε συνδυασμό με την ηλεκτρονική υποβολή των δηλώσεων φόρου μεταβίβασης, γονικών παροχών και δωρεών στην πλατφόρμα myProperty της ΑΑΔΕ, θα διευκολύνει όλες τις μεταβιβάσεις ακινήτων. Ενα έργο που εντάχθηκε στο Ταμείο Ανάκαμψης με απόφαση που υπέγραψε ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών, Θόδωρος Σκυλακάκης, στην οποία αναφέρεται ότι στόχος είναι η πλήρης ηλεκτρονικοποίηση της διαδικασίας για τη μεταβίβαση ακινήτων. Το έργο προβλέπει την ανάπτυξη μιας διαδικτυακής πλατφόρμας διαχείρισης του ενιαίου Ηλεκτρονικού Φακέλου Μεταβίβασης Ακινήτου, ο οποίος θα διασφαλίσει την ταχύτερη και την ασφαλέστερη διεκπεραίωση των υποθέσεων μεταβίβασης ακινήτων με πλήρως ηλεκτρονικό τρόπο. Η πλατφόρμα δηλαδή του ηλεκτρονικού φακέλου θα «επικοινωνεί» με τα πληροφοριακά συστήματα της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων, του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος, του Κτηματολογίου, της Αποκεντρωμένης Διοίκησης, της Δασικής Υπηρεσίας, του ΕΦΚΑ, του Μητρώου Πολιτών, της Ελληνικής Αστυνομίας, των Συμβολαιογραφικών Συλλόγων και του Εθνικού Μητρώου Επικοινωνίας Πολιτών (ΕΜΕΠ).
Αυτό θα βάλει τέλος στην ταλαιπωρία των πολιτών, καθώς θα σταματήσει ο παραλογισμός της ανάγκης συγκέντρωσης των περίπου 18 δικαιολογητικών που απαιτούνται σήμερα για μία μεταβίβαση, που σε πολλές περιπτώσεις ώσπου να πάρει το τελευταίο έχει λήξει το πρώτο…
Ελλειψη προσωπικού
Αυτό όμως δεν αλλάζει το κομμάτι του ελέγχου, το οποίο παραμένει αργοκίνητο λόγω έλλειψης προσωπικού και συγχώνευσης των υπηρεσιών. Οπως εξηγεί ο κ. Κωνσταντίνος Καραΐσκος, πρώην προϊστάμενος Υποθηκοφυλακείου Αθηνών, Κτηματολογικού Γραφείου Αθηνών και Ενεχυροφυλακείου Αθηνών, πρέπει μέσα στον χρόνο να κλείσουν όλα. Γίνεται μία προσπάθεια να κλείσουν τα υποθηκοφυλακεία το ταχύτερο και χωρίς πρόβλεψη για επάρκεια προσωπικού ή υλικών με αποτέλεσμα να δημιουργείται ένα χάος. Τα κτηματολογικά γραφεία που έρχονται να τα αντικαταστήσουν δεν έχουν τις απαραίτητες υποδομές. Οπως τονίζει ο πρώην προϊστάμενος, δεν υπάρχουν ούτε μελάνια, χαρτί, υλικά. Περίπου 1.000 άτομα την ημέρα περνούν τις πόρτες των γραφείων για να εξυπηρετηθούν και βρίσκονται χωρίς τα βασικά. Στο Κτηματολόγιο, από 120 υπάλληλοι, έμειναν 40, καθώς οι παλαιότεροι βγαίνουν στη σύνταξη, όμως το προσωπικό δεν ανανεώνεται, καθώς οι υπηρεσίες είναι υπό συγχώνευση. Στη νέα ενιαία υπηρεσία προσθέτουν και το Κτηματολόγιο και το ενεχυροφυλακείο. Αυτό σημαίνει ότι την ώρα που οι υπάλληλοι μειώνονται, οι δουλειές πολλαπλασιάζονται.
Παράλληλα ενδιαφέρον έχει ότι με αυτές τις συνθήκες, σύμφωνα με τον κ. Καραΐσκο, οι προϊστάμενοι δεν αναλαμβάνουν τη διοίκηση. Το Δημόσιο κάνει μηνύσεις στους προϊσταμένους για τις καθυστερήσεις και ο χρόνος τους χάνεται μέσα στα δικαστήρια, αντί για τα γραφεία τους…
Κτηματολόγιο
Σχετικά με τις ηλεκτρονικές υπηρεσίες του Κτηματολογίου, γίνεται λόγος απλώς για ένα «παραβάν» για να μη φανούν οι ουρές. Ομως, προς το παρόν ηλεκτρονικά γίνεται η καταχώριση των στοιχείων και στην ουσία οι υπάλληλοι καλούνται να κάνουν την ίδια δουλειά. Τα συμβόλαια χρειάζονται έως και έναν χρόνο για να κατατεθούν…
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τον κ. Καραΐσκο, υπάρχει περίπου δύο μηνών καθυστέρηση για το Υποθηκοφυλακείο Αθηνών, το οποίο δέχεται περίπου 150 έγγραφα την ημέρα. Το ίδιο ισχύει και για το Γραφείο Γαλατσίου με 3.000 συμβόλαια σε αναμονή. Στη Θεσσαλονίκη φαίνεται να υπάρχουν περί τις 30.000 πράξεις που δεν έχουν περάσει και σήμερα περνούν χαρτιά που έχουν κατατεθεί πριν από τρία χρόνια…
Γνώστες τονίζουν ότι για την κατάσταση δεν ευθύνονται οι λίγοι εργαζόμενοι που έχουν απομείνει. Σε αυτό το σημείο να υπενθυμίσουμε ότι τα υποθηκοφυλακεία που έχουν συγχωνευθεί με τα κτηματολογικά γραφεία είναι υποστελεχωμένα επειδή έχουν λήξει και δεν ανανεώθηκαν πολλές συμβάσεις υποθηκοφυλάκων. Παρά τις υπερπροσπάθειες πολλών υπαλλήλων, τα γρανάζια του μηχανισμού απλώς δεν γυρίζουν γρήγορα…
Πώς υποβάλλονται οι δηλώσεις φόρου μεταβίβασης ακινήτων
Υποχρέωση να υποβάλλουν ηλεκτρονικά τις δηλώσεις φόρου μεταβίβασης έχουν οι φορολογούμενοι που αποφασίζουν να πωλήσουν ή να αγοράσουν ακίνητα σε περιοχές εντός συστήματος αντικειμενικών αξιών, καθώς επίσης και οι συνεργαζόμενοι με αυτούς συμβολαιογράφοι. Η υποχρέωση αυτή αναμένεται να επεκταθεί σε όλες τις μεταβιβάσεις ακινήτων, καθώς επίσης και σε κληρονομιές, δωρεές και γονικές παροχές.
Η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ) έχει θέσει σε λειτουργία ήδη από το πρώτο εξάμηνο του 2021 την ηλεκτρονική εφαρμογή myProperty μέσω της οποίας οι πολίτες μπορούν, ουσιαστικά, να προχωρούν σε αγοραπωλησίες ακινήτων, χωρίς να απαιτείται η υποβολή των δηλώσεων φόρου μεταβίβασης ακινήτων (ΦΜΑ) με ταχυδρομική ή ηλεκτρονική αποστολή των εντύπων και των απαιτούμενων δικαιολογητικών στις ΔΟΥ ή με αυτοπρόσωπη παρουσία και κατάθεσή τους στις ΔΟΥ.
Ηλεκτρονική διεύθυνση
H εφαρμογή για την ηλεκτρονική υποβολή των δηλώσεων ΦΜΑ λειτουργεί στην ηλεκτρονική διεύθυνση myproperty.aade.gov.gr. Μέσω της εφαρμογής αυτής ο κάθε συμβολαιογράφος οφείλει πλέον να συμπληρώνει σε ηλεκτρονική φόρμα όχι μόνο τη δήλωση φόρου μεταβίβασης αλλά και τα φύλλα υπολογισμού της αξίας των μεταβιβαζόμενων ακινήτων. Η συμπλήρωση των στοιχείων των μεταβιβαζόμενων ακινήτων και των φύλλων υπολογισμού της φορολογητέας αξίας τους, αφού ολοκληρωθεί από τον συμβολαιογράφο, επιτρέπει την προσωρινή αποθήκευση της δήλωσης και την αποστολή της στους λογαριασμούς που έχουν οι αντισυμβαλλόμενοι στο TAXISnet προκειμένου να την επικυρώσουν, μέσω της ίδιας εφαρμογής. Εφόσον η δήλωση επικυρωθεί τόσο από την πλευρά του πωλητή ή των πωλητών όσο και από την πλευρά του αγοραστή, τότε υποβάλλεται οριστικά στο σύστημα TAXISnet από το οποίο εκκαθαρίζεται αυτόματα.
Με την εκκαθάριση της δήλωσης εκδίδονται η πράξη προσδιορισμού του φόρου και η Ταυτότητα Οφειλής, οι οποίες κοινοποιούνται στον λογαριασμό του αγοραστή στο ΤΑΧΙSnet, προκειμένου αυτός να προχωρήσει στην εξόφληση του βεβαιωθέντος ποσού. Η πληρωμή του φόρου πρέπει να γίνεται υποχρεωτικά μέσω πιστωτικής ή χρεωστικής κάρτας ή μέσω e-banking. Από τη στιγμή που ο αγοραστής έχει ολοκληρώσει την εξόφληση του φόρου αποστέλλει το σχετικό αποδεικτικό έγγραφο ηλεκτρονικά στον συμβολαιογράφο, ο οποίος στη συνέχεια προχωρεί στην κατάρτιση του μεταβιβαστικού συμβολαίου. Οταν ολοκληρωθεί και η κατάρτιση του συμβολαίου και πραγματοποιηθεί και η καταβολή του τιμήματος της αγοραπωλησίας, ο συμβολαιογράφος πρέπει να εισέλθει στην εφαρμογή και να καταχωρίσει σε σχετικά πεδία που υπάρχουν στο ηλεκτρονικά συμπληρωμένο και υποβληθέν έντυπο της δήλωσης φόρου μεταβίβασης τα στοιχεία του αποδεικτικού καταβολής του φόρου, τον αριθμό του μεταβιβαστικού συμβολαίου και τον τρόπο εξόφλησης του τιμήματος. Επιπλέον, μπορεί να «ανεβάσει» στην εφαρμογή σκαναρισμένα το αποδεικτικό πληρωμής του φόρου, το μεταβιβαστικό συμβόλαιο και όλα τα απαιτούμενα δικαιολογητικά και πιστοποιητικά, προκειμένου να διευκολύνει την αρμόδια ΔΟΥ να προχωρήσει στον έλεγχο της ορθότητας, της νομιμότητας και της ειλικρίνειας της υποβληθείσας δήλωσης.
Σε περίπτωση μεταβίβασης ακινήτου που προορίζεται να χρησιμοποιηθεί από τον αγοραστή ως πρώτη κατοικία, ο ίδιος ή ο συμβολαιογράφος, κατά τη διαδικασία συμπλήρωσης της δήλωσης φόρου μεταβίβασης, πρέπει να «κλικάρει» σε ένα επισυναπτόμενο κείμενο υπεύθυνης δήλωσης. Με το κείμενο αυτό ο αγοραστής βεβαιώνει ότι πληροί όλες τις προβλεπόμενες από την ισχύουσα νομοθεσία προϋποθέσεις για να λάβει την απαλλαγή από τον φόρο μεταβίβασης και δεσμεύεται να αποστείλει ή να προσκομίσει αυτοπροσώπως στην αρμόδια ΔΟΥ, μετά την κατάρτιση του μεταβιβαστικού συμβολαίου, τα δικαιολογητικά που θα του ζητηθούν για να αποδείξει ότι όντως είναι δικαιούχος της απαλλαγής. Ουσιαστικά, η απαλλαγή παρέχεται αυτόματα στον αγοραστή με ένα απλό κλικ στο κείμενο της επισυναπτόμενης υπεύθυνης δήλωσης, οπότε από τη φορολογητέα αντικειμενική αξία του μεταβιβαζόμενου ακινήτου, όπως αυτή υπολογίζεται στη δήλωση, αφαιρείται το ισχύον για την περίπτωση του αγοραστή αφορολόγητο όριο.
» Τα 9 βήματα
Συνοπτικά, η διαδικασία ηλεκτρονικής υποβολής της δήλωσης φόρου μεταβίβασης ακινήτων περιλαμβάνει τα ακόλουθα 9 βήματα:
1) Ο συμβολαιογράφος συντάσσει τη δήλωση για λογαριασμό αγοραστή και πωλητή μέσω της εφαρμογής myProperty.
2) Η δήλωση αποστέλλεται, μέσω της εφαρμογής, στους λογαριασμούς αγοραστή και πωλητή στο σύστημα TΑΧΙSnet.
3) Ο αγοραστής και ο πωλητής αποδέχονται τη δήλωση.
4) Η δήλωση υποβάλλεται αυτόματα και βεβαιώνεται ο φόρος, αν υπάρχει.
5) Ο συμβολαιογράφος ενημερώνεται αυτόματα για την υποβολή της δήλωσης.
6) Ο αγοραστής πληρώνει τον φόρο ψηφιακά (με κάρτα ή web banking).
7) Το TΑΧΙS ενημερώνεται για την πληρωμή του φόρου.
8) Το αποδεικτικό καταβολής αναρτάται στο myProperty για συμβολαιογράφο και αγοραστή.
9) Ο συμβολαιογράφος αναρτά το συμβόλαιο στo myProperty.
» Δικαιολογητικά για την απαλλαγή της αγοράς πρώτης κατοικίας από τον φόρο μεταβίβασης
Τα δικαιολογητικά που μπορεί να χρειαστεί να υποβληθούν εκ των υστέρων για τη χορήγηση της απαλλαγής από τον φόρο για πρώτη κατοικία είναι:
α) Πιστοποιητικό οικογενειακής κατάστασης του δικαιούχου της απαλλαγής και ληξιαρχική πράξη γάμου ή γέννησης τέκνου, κατά περίπτωση, εφόσον τα στοιχεία του γάμου ή της γέννησης δεν προκύπτουν από το πιστοποιητικό. Τα δικαιολογητικά αυτά δεν απαιτείται να προσκομίζονται από τον δικαιούχο, αλλά θα πρέπει να αναζητώνται από την αρμόδια ΔΟΥ αυτεπάγγελτα.
Εάν ο δικαιούχος το επιθυμεί, έχει τη δυνατότητα να προσκομίσει ο ίδιος τα ανωτέρω πιστοποιητικά. Δεν υφίσταται υποχρέωση αυτεπάγγελτης αναζήτησης των πιο πάνω δικαιολογητικών από το Ειδικό Ληξιαρχείο, για τα αντίστοιχα γεγονότα που έχουν λάβει χώρα στο εξωτερικό. Η αιτούμενη απαλλαγή θα χορηγείται μετά την έκδοση των πιστοποιητικών για τα οποία έχει εφαρμοσθεί η διαδικασία της αυτεπάγγελτης αναζήτησης.
β) Τοπογραφικό διάγραμμα, πάνω στο οποίο πρέπει να υπάρχει βεβαίωση των αρμόδιων δημόσιων υπηρεσιών ή δήλωση ιδιώτη μηχανικού ότι το αποκτώμενο οικόπεδο ή το οικόπεδο μέσα στο οποίο βρίσκεται η αποκτώμενη κατοικία είναι οικοδομήσιμο και βρίσκεται μέσα σε εγκεκριμένο ρυμοτομικό σχέδιο ή μέσα στα όρια οικισμού χωρίς εγκεκριμένο σχέδιο. Στην περίπτωση κατά την οποία έχει εκδοθεί από την αρμόδια υπηρεσία άδεια οικοδομής, αντί του προηγούμενου δικαιολογητικού, πρέπει να προσκομίζεται φωτοτυπικό αντίγραφο της άδειας, εφόσον από αυτή ή το προσαρτημένο σ’ αυτήν τοπογραφικό διάγραμμα, εάν υπάρχει, προκύπτουν και οι δύο αναγκαίες κατά νόμο προϋποθέσεις και ο υπόχρεος δηλώσει υπεύθυνα στη δήλωση της επόμενης παραγράφου ότι όσα αναφέρονται στην άδεια οικοδομής ή στο τοπογραφικό διάγραμμα δεν έχουν τροποποιηθεί και ισχύουν κατά τον χρόνο φορολογίας.
γ) Αναλυτική κατάσταση ακινήτων (ένα έντυπο παραλλαγή του γνωστού Ε9), σύμφωνα με το υπόδειγμα που παρέχεται από τη ΔΟΥ. Το έντυπο αυτό αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα της υπεύθυνης δήλωσης της προηγούμενης περίπτωσης.
δ) Εγγραφο ή έγγραφα που αποδεικνύουν τη μόνιμη κατοικία του δικαιούχου στην Ελλάδα επί 1 τουλάχιστον έτος πριν από τη χορήγηση της απαλλαγής. Η απόδειξη του γεγονότος αυτού μπορεί να γίνει με οποιοδήποτε νόμιμο μέσο. Π.χ. μπορούν να υποβληθούν αντίγραφα φορολογικών δηλώσεων, βεβαιώσεις ασφαλιστικών φορέων, συμβάσεις εργασίας, πιστοποιητικά φοίτησης των τέκνων σε σχολεία στην Ελλάδα, βεβαίωση έναρξης επαγγελματικής δραστηριότητας, μισθωτήριο συμβόλαιο κατοικίας κ.λπ.
Απαλλαγή από τον φόρο λόγω απόκτησης πρώτης κατοικίας
Σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, η αγορά κτίσματος που προορίζεται να χρησιμοποιηθεί ως πρώτη κατοικία απαλλάσσεται πλήρως ή μερικώς από τον φόρο μεταβίβασης 3%. Το εάν η απαλλαγή θα είναι πλήρης ή μερική εξαρτάται από το ύψος της αντικειμενικής-φορολογητέας αξίας του ακινήτου. Εφόσον αποκτάται πρώτη κατοικία από άγαμο, η αξία της κατοικίας απαλλάσσεται από τον φόρο μέχρι το ποσό των 200.000 ευρώ. Σε περίπτωση απόκτησης πρώτης κατοικίας από έγγαμο, η αξία απαλλάσσεται από τον φόρο μέχρι το ποσό των 250.000 ευρώ. Το όριο της αφορολόγητης αξίας προσαυξάνεται κατά 25.000 ευρώ για καθένα από τα δύο πρώτα τέκνα και κατά 30.000 ευρώ για το τρίτο και καθένα από τα επόμενα ανήλικα τέκνα, των οποίων την επιμέλεια έχει ο δικαιούχος. Στο ποσό της απαλλαγής περιλαμβάνεται και η αξία μιας θέσης στάθμευσης αυτοκινήτου και ενός αποθηκευτικού χώρου, για επιφάνεια εκάστου έως 20 τ.μ., εφόσον βρίσκονται στο ίδιο ακίνητο και αποκτώνται ταυτόχρονα. Επίσης, σε περίπτωση αγοράς οικοπέδου στο οποίο μπορεί να ανεγερθεί πρώτη κατοικία προβλέπεται απαλλαγή από τον φόρο μέχρι το όριο αξίας των 50.000 ευρώ για τον άγαμο και μέχρι το όριο των 100.000 ευρώ για τον έγγαμο. Το όριο προσαυξάνεται κατά 10.000 ευρώ για καθένα από τα δύο πρώτα τέκνα και κατά 15.000 ευρώ για το τρίτο και καθένα από τα επόμενα τέκνα του δικαιούχου. Τα παραπάνω ισχύουν εφόσον στον δικαιούχο περιέρχεται μία μόνο κατοικία ή ένα οικόπεδο εξ ολοκλήρου και κατά πλήρη κυριότητα και όχι ποσοστό εξ αδιαιρέτου.
Προϋποθέσεις
Για να αναγνωριστεί το δικαίωμα απαλλαγής, πρέπει αυτός ή αυτή που αποκτά την κατοικία, η σύζυγος ή ο σύζυγος και τα ανήλικα τέκνα τους να μην έχουν δικαίωμα πλήρους κυριότητας ή επικαρπίας ή οίκησης σε άλλη κατοικία που πληροί τις στεγαστικές ανάγκες της οικογένειας και βρίσκεται σε δήμο ή κοινότητα με πληθυσμό άνω των 3.000 κατοίκων. Επίσης, να μην κατέχουν, σε δήμο ή κοινότητα με πληθυσμό άνω των 3.000 κατοίκων, οικόπεδο οικοδομήσιμο, στο οποίο αντιστοιχεί εμβαδόν κτίσματος που πληροί τις στεγαστικές τους ανάγκες. Οι στεγαστικές ανάγκες θεωρείται ότι δεν καλύπτονται αν το συνολικό εμβαδόν των κτισμάτων που κατέχει ή μπορεί να ανεγείρει ο δικαιούχος είναι κάτω από 70 τ.μ. προσαυξανόμενα κατά 20 τ.μ. για καθένα από τα δύο πρώτα τέκνα και κατά 25 τ.μ. για το τρίτο και καθένα από τα επόμενα τέκνα του δικαιούχου.
