Στο «μικροσκόπιο» της Αρχής Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες βρίσκεται εδώ και περίπου 1 εβδομάδα η Μη Κυβερνητική Οργάνωση (ΜΚΟ) Human Rights 360.
Πρόκειται για έρευνα κατά προτεραιότητα έπειτα από παραγγελία του πρόεδρου της Αρχής για το ξέπλυμα βρόμικου χρήματος Χαράλαμπου Βουρλιώτη, με αφορμή δημοσιεύματα για την υπόθεση των 38 προσφύγων σε νησίδα του Εβρου. Εναυσμα για την παραγγελία της έρευνας σε ειδικό κλιμάκιο της Αρχής ήταν η υπόθεση που ξεκίνησε με τις καταγγελίες της συγκεκριμένης ΜΚΟ τον περασμένο Δεκαπενταύγουστο για τους 38 μετανάστες στον Εβρο, τους οποίους οι ελληνικές αρχές δεν διέσωζαν, αν και βρίσκονταν σε ελληνικό έδαφος, σύμφωνα με όσα ανέφεραν τότε η οργάνωση και ξένα ρεπορτάζ. Ωστόσο, ένα μήνα αργότερα, ο ιδρυτής της Human Rights 360 Επαμεινώνδας Φαρμάκης ζήτησε συγγνώμη κάνοντας λόγο για «εσφαλμένη πεποίθηση».
Εξονυχιστικός έλεγχος
Το κλιμάκιο της Αρχής έχει ήδη ξεκινήσει να κάνει φύλλο και φτερό τα οικονομικά της οργάνωσης. Στο πλαίσιο της έρευνας ελέγχονται οι κινήσεις των λογαριασμών της οργάνωσης αλλά και των μελών της, ενώ γίνεται ενδελεχής έρευνα γύρω από τις οργανώσεις, εταιρίες, ιδρύματα αλλά και πρεσβείες με τις οποίες συναλλάσσεται προκειμένου να διαπιστωθεί η πορεία του χρήματος.
Σκοπός είναι να ερευνηθούν οι πηγές χρηματοδότησης της οργάνωσης, ο τρόπος διαχείρισης των χρημάτων-κονδυλίων που λαμβάνει και βέβαια το εάν δαπανώνται για τον σκοπό που δόθηκαν στη ΜΚΟ. Σημειώνεται, ότι εάν κατά τη διάρκεια του ελέγχου -όπως κρίνεται πιθανό λόγω της συνεργασίας της ΜΚΟ με ξένα ιδρύματα- βρεθούν συναλλαγές με φορείς που βρίσκονται στο εξωτερικό, θα ζητηθεί άμεσα δικαστική συνδρομή.
Σύμφωνα με πληροφορίες, η Αρχή ερευνά το ενδεχόμενο τέλεσης βαρύτατων αδικημάτων που περιγράφονται στα άρθρα 138 και 139 του Ποινικού Κώδικα και αφορούν στην επιβουλή της ακεραιότητας της χώρας, αλλά και στο αδίκημα της νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες το οποίο προήλθε από την τέλεση των προηγούμενων παράνομων πράξεων.
Σε περίπτωση που προκύψουν ενδείξεις τέλεσης αδικημάτων ή ανακολουθίες στα οικονομικά της οργάνωσης αναμένεται οι εμπλεκόμενοι να κληθούν σε κατάθεση, ενώ δεν αποκλείεται -όπως συμβαίνει σε αντίστοιχες υποθέσεις οικονομικής διερεύνησης- εάν προκύψουν στοιχεία για ξέπλυμα βρόμικου χρήματος, να ζητηθεί και «πάγωμα» λογαριασμών.
Οικονομικά
«Στα Ανθρώπινα Δικαιώματα 360, με δική μας πρωτοβουλία, και για λόγους διαφάνειας και λογοδοσίας, διενεργούνται ανεξάρτητοι έλεγχοι από ανεξάρτητους πιστοποιημένους ελεγκτές» αναφέρεται χαρακτηριστικά στη σελίδα της ΜΚΟ και σύμφωνα με τα δημοσιευμένα στοιχεία, τα έσοδα της οργάνωσης από δωρεές για το 2021 ήταν 1.048.280 ευρώ, το 2020 1.558.491 ευρώ, το 2019 679.722 ευρώ, το 2018 τα έσοδα ήταν στα 430.700 ευρώ και το 2017 είχε έσοδα από δωρεές 18.750 ευρώ.
Για το 2022 παρά το ανησυχητικό περιβάλλον λόγω του ξεσπάσματος δυο πολέμων -όπως αναφέρεται στις χρηματοοικονομικές καταστάσεις της ΜΚΟ για το 2021- «αναμένεται μια θετική χρονιά για την οργάνωση με συνολικό προϋπολογισμό εσόδων 2.079.442,02 (1.464.949,86 ήδη επιβεβαιωμένο)». Αναφορά γίνεται στην ανάγκη για παροχή υποστηρικτικών υπηρεσιών για τον εκτοπισμένο από το Αφγανιστάν πληθυσμό, γεγονός που οδήγησε ένα μεγάλο ίδρυμα στο Ηνωμένο Βασίλειο, το Sigrid Foundation Trust, σε δωρεές προς τη HumanRights360 ύψους 95.000 ευρώ για την ολιστική υποστήριξη των Αφγανών γυναικών που μεταφέρθηκαν στην Ελλάδα και σε 330.000 ευρώ για τα λειτουργικά έξοδα της οργάνωσης.
Σε άλλο σημείο της χρηματοοικονομικής κατάστασης της ΜΚΟ που αφορά στο έτος 2021 αναφέρονται και χρηματοδοτήσεις που έλαβε η οργάνωση, αλλά και οι πηγές του χρήματος. «Επεκτείναμε και ανανεώσαμε όλες τις χρηματοδοτήσεις μας από το προηγούμενο έτος, συμπεριλαμβανομένης της χρηματοδότησης από την κυβέρνηση της Νορβηγίας, των επιχορηγήσεων της Νορβηγίας του ΕΟΧ, του Rockefeller Brothers Fund (ΗΠΑ), του Open Society Foundations (ΗΠΑ, με ιδιοκτήτη τον Τζορτζ Σόρος), του Social Change Initiative (Ηνωμενο Βασίλειο) και του Kahane Foundation (Αυστρία)». Σημειώνεται ότι ανάμεσα στους υποστηρικτές που αναφέρει στο site της η συγκεκριμένη ΜΚΟ, είναι και η πρεσβεία της Ολλανδίας.
«Στα άμεσα σχέδιά μας είναι να επιδιώξουμε χρηματοδότηση μέσω των ευρωπαϊκών διαρθρωτικών ταμείων της Ε.Ε. και αναμένουμε τα αποτελέσματα των αιτήσεων που έχουμε υποβάλει για το 2022. Αναμένουμε νέες σημαντικές επιχορηγήσεις από το Global Whole Being Fund και τα Open Society Foundations και σκοπεύουμε να αναζητήσουμε χρηματοδότηση από 10 νέα ιδιωτικά ιδρύματα, συμπεριλαμβανομένων των γερμανικών ιδρυμάτων στα οποία ήδη έχουμε υποβάλει αίτηση. Διαφαίνονται αρκετές ευκαιρίες χρηματοδότησης για την υποστήριξη πληθυσμών που έρχονται στην Ελλάδα από την Ουκρανία που υπολογίζονται ήδη σε 25.000 άτομα» αναφέρεται χαρακτηριστικά στην ανάλυση για τις προοπτικές του 2022.
Αρειος Πάγος
Τη ίδια στιγμή, «τρέχει» έρευνα με επίκεντρο τα γεγονότα του Δεκαπενταύγουστου και τους 38 πρόσφυγες που βρέθηκαν στη νησίδα του Εβρου και στον Αρειο Πάγο. Αφορμή για την έρευνα αποτέλεσε η επίσκεψη του υπουργού Μεταναστευτικής Πολιτικής και Ασύλου Νότη Μηταράκη την 1η Σεπτεμβρίου στον Αρειο Πάγο.
Ο κ. Μηταράκης βρέθηκε στο γραφείο του εισαγγελέα Ισίδωρου Ντογιάκου προκειμένου να καταθέσει στοιχεία για την υπόθεση των 38. Η έρευνα έχει χρεωθεί στον αντεισαγγελέα του Αρείου Πάγου Γεώργιο Σκιαδαρέση, αρμόδιο για θέματα προσφύγων και μεταναστών, ο οποίος έχει ήδη στα χέρια του τα στοιχεία που παρέδωσε ο υπουργός και προχωράει την έρευνα.
Σύμφωνα με τον κ. Μηταράκη, από τα στοιχεία που παρέδωσε στη Δικαιοσύνη προκύπτουν ανακολουθίες στη συγκεκριμένη υπόθεση και για τον λόγο αυτό ζήτησε να επιληφθεί η δικαιοσύνη και να εξετάσει τα προσκομιζόμενα στοιχεία, προκειμένου να διαπιστωθεί εάν έχουν τελεστεί αξιόποινες πράξεις.
«Παρακολουθήσαμε όλοι το περιστατικό με τους 38 μετανάστες που ήταν εγκλωβισμένοι κατά δήλωσή τους σε νησίδα σε τουρκικό έδαφος. Οι άνθρωποι αυτοί, όπως ξέρετε, στις 14 Αυγούστου βρέθηκαν σε ελληνικό έδαφος, στις 15 Αυγούστου βρέθηκαν από την ελληνική αστυνομία και οδηγήθηκαν στο ΚΥΤ φυλακίου όπου υπέβαλαν αίτημα ασύλου. Το αν δικαιούνται ή αν δεν δικαιούνται να μείνουν στην Ελλάδα ή στην Ευρωπαϊκή Ενωση, θα το κρίνει η υπηρεσία ασύλου. Από κει και πέρα αν έχουν τελεστεί αδικήματα ή από τους ίδιους αλλά κυρίως από τρίτους, είναι κάτι το οποίο πρέπει να εξεταστεί απ’ τη δικαιοσύνη και για αυτό ζήτησα σήμερα να συναντήσω τον εισαγγελέα του Αρείου Πάγου για να του παρουσιάσω ανακολουθίες που έχουν προκύψει από τη μέχρι στιγμής εξέταση της υπόθεσης» είχε σημειώσει ο κ. Μηταράκης.
ΤΟ ΠΡΟΦΙΛ ΚΑΙ ΟΙ ΔΡΑΣΕΙΣ ΤΗΣ
Με έτος ίδρυσης το 2017, η ΜΚΟ Human Rights 360 κλιμάκωσε κυρίως τις δράσεις της μέσα στην περίοδο της καραντίνας, με τα προγράμματά της να αφορούν κυρίως μετανάστες, πρόσφυγες, άστεγους και ευάλωτες ομάδες, θύματα εγκλημάτων μίσους, θύματα της οικονομικής κρίσης, χρήστες ψυχοτρόπων ουσιών, κατάδικους και πρώην κατάδικους, εργαζόμενους στο σεξ, άτομα με αναπηρία.
Η δράση της στο δύσκολο κομμάτι του μεταναστευτικού συνέπεσε με τη διαχείριση της επόμενης μέρας και επικεντρώθηκε σε αυτό που και η τότε κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ είχε τεράστια ανάγκη, δηλαδή ζητήματα ένταξης και διαχείρισης των ενηλίκων.
Η ΜΚΟ συνεργάστηκε και χρηματοδοτήθηκε για τα προγράμματα που έτρεξε κυρίως από ιδρύματα και εστίασε είτε στην πρακτική βοήθεια σε διοικητικά θέματα, π.χ. έκδοση ΑΦΜ, αριθμού ιατρικής ασφάλισης κ.λπ. Ταυτόχρονα είναι διαχειριστής επιχορηγήσεων του ΕΟΧ (Συμφωνία για τον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο – EEA Grants), κατά τη χρηματοδοτική περίοδο 2019-2024: Πρόγραμμα Ι: «Τοπική ανάπτυξη και μείωση της φτώχειας» ύψους 6,5 εκατ. ευρώ. • Πρόγραμμα ΙΙ: «Ασυλο και Μετανάστευση» (Αντιμετώπιση επειγουσών αναγκών για την υποδοχή και καταγραφή των αιτούντων άσυλο και για τη στέγαση ευάλωτων ομάδων) ύψους 16,5 εκατ. ευρώ.
Κυρίως για το δεύτερο πρόγραμμα, ουσιαστικά η HumanRights360 έδωσε χρηματοδοτήσεις στις μεγαλύτερες ΜΚΟ που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα σε θέματα που αφορούν στο προσφυγικό, φυσικά με αντίστοιχες δικές της δράσεις.
Προτεραιότητα
Σε γενικές γραμμές, η θεματολογία και αντίστοιχες δράσεις συναντώνται σε πολλές ΜΚΟ που δραστηριοποιούνται στο πεδίο. Ενα σημαντικό σημείο διαφοροποίησης είναι ότι η ΜΚΟ από το 2020 έχει θέσει ψηλά στις προτεραιότητες την «παρακολούθηση των συνόρων» μετά τα γεγονότα του Εβρου, την προσπάθεια δηλαδή της Τουρκίας για ακραία εργαλειοποίηση του προσφυγικού. Οπως ανέφερε η ίδια η ΜΚΟ, «η συστηματική παραβίαση της αρχής της μη επαναπροώθησης, σε ολόκληρη την επικράτεια, πήρε εκτεταμένη διάσταση, σε τέτοιο βαθμό ώστε να μπορεί να θεωρηθεί επίσημη πολιτική. Τα χερσαία σύνορα μάλιστα του Εβρου αποτελούν και σημείο συγκέντρωσης και βίαιης επαναπροώθησης προσφύγων και αιτούντων διεθνή προστασία από διάφορα σημεία στην ενδοχώρα».
Για αυτό και μόνο εντύπωση προκαλεί μία ΜΚΟ, που, όπως αναφέρει, από το 2020 έχει αναπτύξει ειδικές τεχνικές καταγραφής «επαναπροωθήσεων στον Εβρο» με την «ανάπτυξη μεθοδολογικού εργαλείου ερωτηματολογίου καταγραφής των γεγονότων επαναπροώθησης, με παράλληλη ενσωμάτωση ερωτήσεων σχετικά με την πρόσβαση στη διαδικασία ασύλου, των συνθηκών κράτησης και των συνθηκών κατά τη στιγμή της επαναπροώθησης», να πέφτει τόσο έξω στα γεγονότα των «38».
Η παραδοχή του λάθους έφερε παραίτηση και αντιδράσεις
Πριν από λίγες μέρες ο διευθυντής της ΜΚΟ Human Rights κ. Επαμεινώνδας Φαρμάκης προχώρησε σε ανακοίνωση στην οποία αναγνώριζε ότι η νησίδα του Εβρου στην οποία βρίσκονταν παγιδευμένοι τον Αύγουστο οι Σύροι πρόσφυγες δεν είναι ελληνικό έδαφος. Επίσης, διευκρίνισε ότι «η είσοδος δημοσιογράφου στο ΚΥΤ Φυλακίου Εβρου έγινε με αποκλειστική πρωτοβουλία του χωρίς προηγούμενη γνώση, ενημέρωση ή συμμετοχή της διοίκησης της οργάνωσής μας».
Ως απόρροια αυτής της στάσης, ήρθε η παραίτηση της Ελένης Τάκου, αναπληρώτριας διευθύντριας και υπεύθυνης Συνηγορίας του HumanRights360. Σε σχετική ανάρτησή της, η κ. Τάκου δήλωσε την πλήρη αντίθεσή της προς το περιεχόμενο και τη στόχευση της δήλωσης του διευθυντή της ΜΚΟ. «Είναι μια πολύ οδυνηρή διαδικασία για εμένα, μιας και συνεργάστηκα με φανταστικούς ανθρώπους όλα αυτά τα χρόνια στην οργάνωση και νιώθω βαθιά περήφανη για πολλά πράγματα που καταφέραμε συλλογικά και με πολύ κόπο», ανέφερε.
Ανακοίνωση εξέδωσαν και οι εργαζόμενοι λέγοντας πως «νιώθουμε χαρά και περηφάνια για τη δουλειά που έχουμε κάνει έως τώρα και με πολύ κόπο στο πλαίσιο της συνεργασίας μας με την οργάνωση. Ωστόσο, από την εμπειρία που έχει ο/η καθένας/μια από εμάς στο πεδίο του προσφυγικού και ως πολιτικά όντα, νιώθουμε την ανάγκη και την ηθική υποχρέωση, πρωτίστως απέναντι στους ανθρώπους που εξυπηρετούμε, να εκφράσουμε δημόσια πως, για εμάς, το γεγονός της πρόσφατης δήλωσης του διευθυντή της οργάνωσης προσκρούει στις αξίες μας και το μέχρι τώρα έργο της HumanRights360».
