Τον Μάιο του 2020, μια ομάδα κυνηγών μετεωριτών ανακάλυψε ένα κομμάτι του μετεωρίτη Erg Chech 002, στην περιοχή Erg Chech της Αλγερίας στην έρημο Σαχάρα. Η αρχική ανάλυση έδειξε ότι ο μετεωρίτης είναι περίπου 4,6 δισεκατομμυρίων ετών που σημαίνει ότι σχηματίστηκε κατά τη διάρκεια των πρώτων εκατομμυρίων ετών του ηλιακού μας συστήματος. Ως εκ τούτου, είναι ο παλαιότερος γνωστός μετεωρίτης ηφαιστειακής προέλευσης. Τώρα, οι επιστήμονες παρουσίασαν νέα στοιχεία για την πρώιμη εξέλιξη του ηλιακού μας συστήματος.
Αναλύοντας έναν αρχαίο διαστημικό βράχο
Η νέα ανάλυση, η οποία βασίζεται σε ήδη δημοσιευμένα δεδομένα, δείχνει ότι το Αλουμίνιο-26 (26Al), ένα ραδιενεργό ισότοπο που υπήρχε μέσα στον μετεωρίτη όταν αυτός σχηματίστηκε, εξαπλώθηκε ανομοιόμορφα σε όλο το ηλιακό σύστημα. Το 26ΑΙ ήταν μια σημαντική πηγή θερμότητας για την πρώιμη πλανητική τήξη και, ως εκ τούτου, έπαιξε ζωτικό ρόλο στην πρώιμη εξέλιξη του ηλιακού μας συστήματος.
Σύμφωνα με ανακοίνωση της ερευνητικής ομάδας, «τα νέα ευρήματα εμπλουτίζουν την κατανόησή μας για το πρώιμο Ηλιακό Σύστημα και μπορεί να βελτιώσουν την ακρίβεια του προσδιορισμού της ηλικίας των πολύ παλαιών μετεωριτών».
Για τη νέα ανάλυση, ο Εβγκένι Κρεστιάνινοφ από το Εθνικό Πανεπιστήμιο της Αυστραλίας και οι συνεργάτες του, ανέλυσαν τον Erg Chech 002 και προσδιόρισαν ότι η ηλικία του είναι περίπου 4,566 δισεκατομμυρίων ετών. Στη συνέχεια συνέκριναν το εύρημά τους με υπάρχοντα δεδομένα από άλλους αρχαίους μετεωρίτες που κρυσταλλώθηκαν από τήγματα. Οι συγγραφείς απέδειξαν ότι το 26Al ήταν ανομοιόμορφα κατανεμημένο μέσα στο πρώιμο ηλιακό νεφέλωμα, που πιθανώς σχετίζεται με την καθυστερημένη εισροή αστρικών υλικών με φρεσκοσυντεθειμένα ραδιονουκλίδια.
Ο Κρεστιάνινοφ και οι συνεργάτες του πιστεύουν ότι «οι μελέτες χρονολόγησης των μετεωριτών θα πρέπει να γίνονται προσεκτικά και οι ερευνητές θα πρέπει να υιοθετήσουν μια γενικευμένη προσέγγιση για τη χρονολόγηση με βραχύβια ισότοπα που να λαμβάνει υπόψη την άνιση κατανομή τους, ώστε να βελτιωθεί η ακρίβεια και η αξιοπιστία του προσδιορισμού των ηλικιών των μετεωριτών και των πλανητικών υλικών».
Ο ErgChech 002 προήλθε από έναν αρχαίο πρωτοπλανήτη
Σε μια μελέτη που διεξήχθη από μια ομάδα του Πανεπιστημίου της Μπρεστ στη Γαλλία το 2021, οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι το μητρικό σώμα του Erg Chech 002 θα μπορούσε να έχει διάμετρο περίπου 100 χιλιομέτρων. Διαπίστωσαν επίσης ότι ο μετεωρίτης είναι ηφαιστειακής προέλευσης, που σημαίνει ότι αποτελούσε μέρος του φλοιού ενός πρωτοπλανήτη.
Υπάρχουν 43 επίσημα καταγεγραμμένα θραύσματα του μετεωρίτη Erg Chech. Σε συνέντευξή του στο AFP το 2021, ο Ζαν-Αλίξ Μπαρά, γεωχημικός στο Πανεπιστήμιο Brest της Γαλλίας και συγγραφέας της δημοσίευσης του 2021, εξήγησε ότι υπάρχουν πιθανότατα περίπου 100 θραύσματα που βρίσκονται ακόμη στο έδαφος. Τα μεγαλύτερα από τα θραύσματα έχουν μέγεθος μιας γροθιάς.
Το κομμάτι του Erg Chech 002 εκτιμάται ότι βρισκόταν στην άμμο της Σαχάρας για περίπου 100 χρόνια πριν ανακαλυφθεί, πράγμα που σημαίνει ότι πιθανότατα υπάρχουν και άλλα θραύσματα μετεωριτών στην περιοχή. Τα ευρήματα της μελέτης δημοσιεύθηκαν στο περιοδικό «Nature Communications».
