Επιστήμονες στη Γερμανία ανακοίνωσαν την Πέμπτη ότι ανακάλυψαν μια φερομόνη που εκπέμπουν αυτά τα έντομα για να αποφύγουν να τα καταβροχθίσουν οι άλλες ακρίδες – μια ανακάλυψη που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί στο μέλλον για τη Δευτέρα
Ο Bill Hansson, διευθυντής του τμήματος νευροηθολογίας στο Ινστιτούτο Χημικής Οικολογίας Max Planck στη γερμανική πόλη Jena και επίσης ο κύριος συγγραφέας της μελέτης, που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Science, είπε στο Γαλλικό Πρακτορείο ότι βασίστηκε σε προηγούμενη έρευνα που έδειξε ότι τα σμήνη ακρίδων χαρακτηρίζονται εν μέρει από την απειλή του κανιβαλισμού.
Στην περίπτωση των ακρίδων, όμως, ο κανιβαλισμός εξυπηρετεί συγκεκριμένο σκοπό.
Οι μεταναστευτικές ακρίδες (Locusta migratoria) περνούν από τόσο διαφορετικές φάσεις συμπεριφοράς που μέχρι πρόσφατα θεωρούνταν ξεχωριστά είδη. Μεταμορφώνονται όταν αυξάνεται η πυκνότητα του πληθυσμού τους, κατά τη διάρκεια βροχών και προσωρινά βέλτιστων συνθηκών αναπαραγωγής.
Ένα κύμα ορμονών τους κάνει να πετάξουν, σχηματίζοντας αυτά τα σμήνη και κάνοντάς τα να γίνουν πιο επιθετικά. Αυτή η στιγμή είναι γνωστή ως η φάση του «κοπαδιού» και ο κανιβαλισμός τις κάνει να κινούνται για να τις μεταφέρουν σε περιοχές με περισσότερο φαγητό.
Ο Bill Hansson εξηγεί ότι «οι ακρίδες τρώγονται από πίσω». «Αν σταματήσουν λοιπόν να κινούνται, τις τρώει η επόμενη». Κάτι που εξηγεί το γεγονός ότι το σμήνος κατευθύνεται προς την ίδια κατεύθυνση.
Για τον εντοπισμό αυτού του μηχανισμού, τα πειράματα διήρκεσαν τέσσερα χρόνια. Ο Σουηδός ερευνητής και η ομάδα του απέδειξαν για πρώτη φορά ότι το ποσοστό κανιβαλισμού αυξάνεται όταν οι «ακρίδες» είναι πιο πολλές σε ένα κλουβί (ξεκινώντας από 50 άτομα), αποδεικνύοντας έτσι σε εργαστηριακές συνθήκες αυτό που είχε παρατηρήσει στο πεδίο, στην Αφρική, ερευνητής Iain Couzin.
Στη συνέχεια, ερευνητές από τη Γερμανία συνέκριναν τις μυρωδιές που εκπέμπουν οι μοναχικές και οι μοναχικές ακρίδες, εντοπίζοντας 17 από αυτές που παράγονταν αποκλειστικά από ακρίδες στην ομαδική φάση.
Μια χημική ουσία συγκεκριμένα, το φαινυλακετονιτρίλιο, έχει αποδειχθεί ότι απωθεί άλλες ακρίδες σε δοκιμές.
Η ουσία αυτή εμπλέκεται στη σύνθεση, από τις ακρίδες, μιας τοξίνης (υδροκυανικό οξύ) και φαίνεται, ότι αποτελεί το σήμα που στέλνεται στα άλλα άτομα, ώστε να κρατούν αποστάσεις.
Για να επιβεβαιώσουν την ανακάλυψή τους, ερευνητές στη Γερμανία χρησιμοποίησαν μοριακό ψαλίδι CRISPR για να τροποποιήσουν γενετικά μια σειρά από ακρίδες έτσι ώστε να μην μπορούν πλέον να συνθέσουν φαινυλακετονιτρίλιο. Το αποτέλεσμα: τα άτομα αυτά ήταν πιο ευάλωτα στο φαινόμενο του κανιβαλισμού.
Οι συγγραφείς της μελέτης εξέτασαν επίσης δεκάδες οσφρητικούς υποδοχείς ακρίδας και τελικά στάθηκαν σε έναν που ήταν ιδιαίτερα ευαίσθητος στη χημική ουσία. Οι γενετικά τροποποιημένες ακρίδες, που δεν μπορούσαν πλέον να χρησιμοποιήσουν τον υποδοχέα, παρουσίασαν αυξημένη κανιβαλιστική συμπεριφορά.
Οι μέθοδοι για τον έλεγχο των πληθυσμών ακρίδων θα μπορούσαν να χρησιμοποιούν τεχνολογία για να εντείνουν τον ανταγωνισμό μεταξύ τους. Ταυτόχρονα, όμως «δεν πρέπει να εξαλείψουμε το είδος», προειδοποίησε ο Μπιλ Χάνσον.
«Αν μπορέσουμε να μειώσουμε το μέγεθος των σμηνών ή να τα προσελκύσουμε σε μέρη χωρίς γεωργικές καλλιέργειες, τότε θα κερδίσουμε πολλά», πρόσθεσε ο συντονιστής της μελέτης.