Σε τεντωμένο σχοινί βρίσκονται οι σχέσεις του Ελληνορθόδοξου Πατριαρχείου Ιεροσολύμων με τις ισραηλινές Αρχές μετά την κατάληψη του ξενοδοχείου «Μικρή Πέτρα», το βράδυ της 26ης Μαρτίου 2022, από ομάδα ενόπλων της εξτρεμιστικής εποικιστικής οργάνωσης «Ateret Cohanim». Η κατάσταση στην Ιερουσαλήμ… μυρίζει μπαρούτι και με χιλιάδες πιστούς να έχουν φθάσει στην ιερή πόλη για τις ημέρες του Πάσχα.
Ηδη από την πρώτη στιγμή της κατάληψης το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων ήρθε σε επικοινωνία με την ελληνική κυβέρνηση, μέλη της οποίας, όπως ο υπουργός Ενέργειας, Κώστας Σκρέκας, επισκέφθηκαν τον Πατριάρχη Θεόφιλο, που ενημέρωσε για την έκρυθμη κατάσταση. Παράλληλα, υπήρξε και επικοινωνία του υπουργού Εξωτερικών, Νίκου Δένδια, με τον Ισραηλινό ομόλογό του, Γιαΐρ Λαπίντ, από τον οποίο ζήτησε να διευθετηθεί το θέμα το συντομότερο δυνατόν. Σύμφωνα με πληροφορίες, η κατάληψη του ξενοδοχείου «Μικρή Πέτρα», που εφάπτεται και είναι μέρος του ξενοδοχείου «Πέτρα» κοντά στην Πύλη της Γιάφας, έγινε από ένοπλους εποίκους, οι οποίοι είχαν τη βοήθεια και της ισραηλινής Αστυνομίας.
Το ιστορικό
Το θέμα της κατάληψης του ξενοδοχείου, το οποίο ανήκει στο Ελληνορθόδοξο Πατριαρχείο Ιεροσολύμων και βρίσκεται στην ανατολική πλευρά της Παλιάς Πόλης της Ιερουσαλήμ έχει τις ρίζες του από το 2004, όταν ο τότε Πατριάρχης Ειρηναίος φέρεται να είχε συνάψει οικονομικές συμφωνίες με την εποικιστική εξτρεμιστική οργάνωση «Ateret Cohanim». Τότε υπήρξαν σφοδρές αντιδράσεις από Παλαιστινίους και από μέλη της ελληνικής κυβέρνησης, με αποτέλεσμα ο τότε Πατριάρχης να εκδιωχθεί και να αντικατασταθεί από τον σημερινό Πατριάρχη Θεόφιλο. Εκτοτε έχει ξεκινήσει ένας πολύχρονος δικαστικός αγώνας, που διαρκεί σχεδόν 18 χρόνια, από την πλευρά των Εβραίων, προκειμένου να πάρουν το ξενοδοχείο βασιζόμενοι στις οικονομικές συμφωνίες που είχαν κάνει. Οταν ανέλαβε ο Πατριάρχης Θεόφιλος, το ξενοδοχείο «Πέτρα» και άλλα ακίνητα του Πατριαρχείου ενοικιάστηκαν. Οι ενοικιαστές αυτοί εκμεταλλεύονται επιχειρηματικά τα ακίνητα πληρώνοντας μίσθωμα στο Πατριαρχείο. Η εποικιστική οργάνωση «Ateret Cohanim», το 2011, κατέθεσε αγωγή έξωσης εναντίον των ενοικιαστών.
«Εισβολή»
Ενοικιαστές ήταν ένα ζευγάρι, το οποίο έφυγε από τη ζωή πριν από την απόφαση του δικαστηρίου, το οποίο στις 27 Φεβρουαρίου 2022 αποφάνθηκε υπέρ των Εβραίων εποίκων. Εκείνοι έσπευσαν να εφαρμόσουν την έξωση μόνοι τους χωρίς να επιτρέψουν στην άλλη πλευρά να ασκήσει έφεση κατά της απόφασης, αλλά και χωρίς να υποβληθεί αίτηση για διαταγή έξωσης από το Γραφείο Εκτέλεσης, όπως ορίζει ο νόμος στο Ισραήλ. Ετσι, το Σάββατο της 26ης Μαρτίου 2022, το βράδυ, εισέβαλαν με όπλα στο ξενοδοχείο «Μικρή Πέτρα» και παραμένουν εκεί μέχρι και σήμερα. Τρεις ημέρες από την κατάληψη στις 29 Μαρτίου 2022 η κόρη του ζευγαριού των ενοικιαστών που έφυγαν από τη ζωή υπέβαλε μήνυση για έξωση των εποίκων, ισχυριζόμενη ότι από τότε που πέθαναν οι γονείς της είναι εκείνη η ένοικος του ακινήτου και, μάλιστα, είχε ξεκινήσει την ανακαίνισή του για να ανοίξει μετά την περίοδο της πανδημίας του κορονοϊού. Το αρμόδιο δικαστήριο πραγματοποίησε, στις 31 Μαρτίου, επείγουσα ακρόαση της υπόθεσης, αλλά ακόμη δεν έχει αποφασισθεί εάν πρέπει να φύγουν οι έποικοι ή αν πρέπει να παραμείνουν.
Δήθεν συμφωνίες
Η οργάνωση «Ateret Cohanim» δεν διεκδικεί μονάχα τα ξενοδοχεία «Πέτρα» και «Μικρή Πέτρα». Τα μέλη της ισχυρίζονται ότι από το 2004 έχουν αγοράσει από το Ελληνορθόδοξο Πατριαρχείο τρία ακίνητα στην Παλιά Πόλη της Ιερουσαλήμ μέσω offshore εταιριών, έδρα των οποίων είναι οι Παρθένοι Νήσοι. Οι αγορές που ισχυρίζονται αφορούν τα ξενοδοχεία «Imperial» και «Πέτρα» κοντά στην Πύλη της Γιάφας και ένα συγκρότημα κατοικιών στη μουσουλμανική συνοικία Bab Huta. Τις παραπάνω οικονομικές συμφωνίες το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων τις αρνείται και έχει ισχυριστεί ότι αυτές έγιναν από άτομο που δεν είχε καμία εξουσιοδότηση, το οποίο, μάλιστα, κατηγορούν ότι δωροδοκήθηκε από την οργάνωση «Ateret Cohanim». Το πρόσωπο που υπέγραψε τις συμφωνίες αυτές είναι ο Νικόλαος Παπαδήμας, ο οποίος, το καλοκαίρι του 2002, γνωρίστηκε με τον τότε Πατριάρχη Ιεροσολύμων Ειρηναίο. Ο πρώην Πατριάρχης είχε κινηθεί νομικά εναντίον του Παπαδήμα και των εταιριών που διαχειρίζεται η οργάνωση με αγωγή που είχε κατατεθεί στο Πρωτοβάθμιο Δικαστήριο της Ιερουσαλήμ τον Αύγουστο του 2005.
Δικαστική διαμάχη
Μετά την καθαίρεση του Πατριάρχη Ειρηναίου ο σημερινός Πατριάρχης Θεόφιλος ξεκίνησε δικαστικό αγώνα εναντίον των Εβραίων εποίκων. Το 2017 το περιφερειακό δικαστήριο ενέκρινε την οικονομική συμφωνία της οργάνωσης και τον Ιούνιο του 2019 το Ανώτατο Δικαστήριο την επικύρωσε, αν και έκρινε ότι υπήρχαν πολλές «σκιές» ως προς τις κινήσεις που έκανε η οργάνωση προκειμένου να πάρει τις απαιτούμενες υπογραφές για τις συμφωνίες. Τον Αύγουστο του 2019 το Πατριαρχείο υπέβαλε αίτημα για επανάληψη της δίκης με βάση νέα στοιχεία που έλαβε από ένα πρώην μέλος της οργάνωσης και το οποίο μιλούσε για δωροδοκίες και σεξουαλικές υπηρεσίες που προσέφερε η οργάνωση σε εκκλησιαστικούς αξιωματούχους προκειμένου να καταφέρουν οικονομικές συμφωνίες. Τον Ιούνιο του 2020 το περιφερειακό δικαστήριο απέρριψε το αίτημα του Πατριαρχείου, το οποίο προχώρησε σε έφεση, η οποία εκκρεμεί στο Ανώτατο Δικαστήριο και η οποία έχει οριστεί για τις 2 Ιουνίου 2022.
«Καμπανάκι»
Από την πλευρά του ο Πατριάρχης Θεόφιλος δραστηριοποιήθηκε από την πρώτη στιγμή της κατάληψης μαζί με τις υπόλοιπες Εκκλησίες, ενώ βρίσκεται και σε επικοινωνία με την ισραηλινή κυβέρνηση προκειμένου να διευθετηθεί όλο το ζήτημα με το καθεστώς των ακινήτων που ανήκουν στο Πατριαρχείο. Ο ίδιος σε δηλώσεις του ανέφερε σχετικά με την κατάληψη: «Η κατάληψη του ξενοδοχείου “Μικρή Πέτρα” από τη ριζοσπαστική, εξτρεμιστική ομάδα “Ateret Cohanim” απειλεί την ύπαρξη των χριστιανών στην Ιερουσαλήμ και την ειρηνική συνύπαρξη των κοινοτήτων της περιοχής», συμπληρώνοντας ότι «οι Πατριάρχες έχουν επανειλημμένα προειδοποιήσει για τις παράνομες δράσεις των εξτρεμιστών, οι οποίοι προβαίνουν σε εκβιασμούς και βιαιότητες. Με την κατάληψη της ιδιοκτησίας της Ορθόδοξης Εκκλησίας, η εποικιστική οργάνωση “Ateret Cohanim” διέπραξε το ποινικό αδίκημα της διάρρηξης και της καταπάτησης ιδιοκτησίας». Η υπόθεση της κατάληψης -και όχι μόνο- απασχολεί και τους Αραβες, οι οποίοι θέτουν, συνεχώς, θέμα αντικατάστασης του Πατριάρχη, μιας και θεωρούν ότι τα Ιεροσόλυμα πρέπει να έχουν Αραβα Πατριάρχη, προκειμένου η περιουσία να μην περάσει στα χέρια Ισραηλινών.
Οι καταληψίες και η αμερικανική αρωγή
Πρόκειται για μια ισραηλινή εβραϊκή οργάνωση που αναπτύσσεται στη μουσουλμανική συνοικία της Παλιάς Πόλης της Ιερουσαλήμ. Ιδρύθηκε το 1978 και αρχικά ήταν γνωστή με το όνομα «Atara Leyoshna». Λόγω διαφωνιών για τη φύση των δραστηριοτήτων της σταμάτησε και άνοιξε έπειτα από κάποιο διάστημα με την ονομασία «Ateret Cohanim». Οι δραστηριότητές της περιλαμβάνουν τις αγορές ακινήτων στη μουσουλμανική συνοικία, ενώ υπολογίζεται ότι στα σπίτια που έχει αγοράσει ζουν περισσότερες από 80 εβραϊκές οικογένειες Ισραηλινών.
Η οργάνωση χρηματοδοτείται, μεταξύ άλλων, και από τον Αμεροκανοεβραίο επιχειρηματία Irving Moskowitz και τη σύζυγό του Cherna Moskowitz. Σκοπός της είναι να αναδείξει στη συγκεκριμένη περιοχή της Παλιάς Πόλης το εβραϊκό ισραηλιτικό στοιχείο αντικαθιστώντας τους Παλαιστίνιους κατοίκους με Εβραίους εποίκους. Τα μέλη της οργάνωσης ισχυρίζονται ότι οι Παλαιστίνιοι που κατοικούν και δραστηριοποιούνται στη συγκεκριμένη περιοχή της Παλιάς Πόλης καταπατούν εβραϊκή γη και για τον λόγο αυτό θα πρέπει να φύγουν. Σύνθημα της οργάνωσης είναι «Ενωμένη Ιερουσαλήμ στα χέρια των Εβραίων», ενώ με τα χρήματα που διαθέτουν αγοράζουν ακίνητα από μη Εβραίους και τα μεταβιβάζουν σε εποίκους. Εκτός από τον Αμερικανοεβραίο Moskowitz, η οργάνωση λαμβάνει μεγάλες δωρεές και από την αμερικανική μη κυβερνητική οργάνωση «Αμερικανοί φίλοι της Ateret Cohanim», μέλη της οποίας έχουν πρόσβαση στον εκάστοτε Αμερικανό πρόεδρο.
