Για άλλη μια χρονιά, οι Παλαιστίνιοι στις 15 Μαΐου μνημονεύουν τη μεγάλη «Καταστροφή» (Νάκμπα) που βίωσαν πριν από 76 χρόνια, όταν εκδιώχθηκαν από τα πάτρια εδάφη τους κατά τη δημιουργία του κράτους του Ισραήλ. Από πολλές απόψεις, εκείνη η τραγωδία συγκρίνεται, αν δεν ωχριά, με την καταστροφή που εκτυλίσσεται στις μέρες μας στη Γάζα.
Περίπου 700.000 Παλαιστίνιοι, η πλειοψηφία του προπολεμικού πληθυσμού της περιοχής, διέφυγαν ή εκδιώχθηκαν από τα σπίτια τους πριν και κατά τη διάρκεια του αραβο-ισραηλινού πολέμου του 1948 που ακολούθησε την ίδρυση του Ισραήλ.
Μετά τον πόλεμο, το Ισραήλ αρνήθηκε να τους επιτρέψει να επιστρέψουν γιατί θα είχε ως αποτέλεσμα την παλαιστινιακή πλειοψηφία εντός των συνόρων του. Έτσι, μετατράπηκαν ουσιαστικά σε μια μόνιμη κοινότητα προσφύγων που σήμερα αριθμεί περίπου έξι εκατομμύρια ανθρώπους, με τους περισσότερους να ζουν σε προσφυγικούς καταυλισμούς στον Λίβανο, τη Συρία, την Ιορδανία και την κατεχόμενη από το Ισραήλ, Δυτική Όχθη.
Στη Λωρίδα της Γάζας, οι πρόσφυγες και οι απόγονοί τους αποτελούν περίπου τα τρία τέταρτα του πληθυσμού.
Η απόρριψη από το Ισραήλ του θεμελιώδους ζητήματος που θέτουν οι Παλαιστίνιοι να επιστρέψουν στη γη τους βρίσκεται στο σκληρό πυρήνα των συνεχών συγκρούσεων που σημειώνονται τις τελευταίες δεκαετίες και είναι ένα από τα πιο ακανθώδη θέματα στις προσπάθειες για ειρήνευση στην περιοχή.
Η ίδια τραγωδία με ακόμη σκληρότερους όρους
Κατά την 76η επέτειο της «Νάκμπα» σήμερα, πολλοί Παλαιστίνιοι φοβούνται μια επανάληψη της οδυνηρής ιστορίας τους, ίσως με ακόμη χειρότερους όρους. Σε όλον το θύλακα, Παλαιστίνιοι τους τελευταίους μήνες φορτώνουν τα υπάρχοντά τους σε αυτοκίνητα, υποζύγια ή ό,τι άλλο έχουν και μετακινούνται ανάμεσα σε ήδη κοσμοπλημμυρισμένους προσφυγικούς καταυλισμούς, ενώ το Ισραήλ συνεχίζει ακατάπαυστα τις επιθέσεις.
Μέχρι σήμερα, ο πόλεμος στη Γάζα έχει κοστίσει τη ζωή σε περισσότερους από 35.000 Παλαιστίνιους, καθιστώντας τον μακράν τον πιο θανατηφόρο γύρο μαχών στην ιστορία των μακροχρόνιων συγκρούσεων.
Περίπου 1,7 εκατομμύρια Παλαιστίνιοι, τα τρία τέταρτα του πληθυσμού του πολιορκημένου θύλακα, έχουν αναγκαστεί να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους, οι περισσότεροι από αυτούς πολλές φορές. Πρόκειται για έναν αριθμό υπερδιπλάσιο από τους Παλαιστίνιους που ξεριζώθηκαν από τον τόπο τους το 1948.
Ακόμα κι αν τελικά οι Παλαιστίνιοι δεν εκδιωχθούν μαζικά από την περιοχή, πολλοί φοβούνται ότι δεν θα μπορέσουν ποτέ να επιστρέψουν στα σπίτια τους ή ότι η καταστροφή που προκλήθηκε στις υποδομές και το περιβάλλον θα καταστήσει αδύνατη τη διαμονή εκεί. Μια πρόσφατη έκθεση των Ηνωμένων Εθνών εκτιμά ότι θα πάρει μέχρι το 2040 να ανοικοδομηθούν τα κατεστραμμένα σπίτια στον θύλακα. Εξαιτίας των βομβαρδισμών, ολόκληρες γειτονιές στις πόλεις έχουν μετατραπεί σε ερείπια, ενώ ο κίνδυνος είναι διαρκής αφού πολλές βόμβες που δεν έχουν εκραγεί.
Από την πλευρά της, η Παγκόσμια Τράπεζα, σε ανάλυση που δημοσιεύτηκε τον Ιανουάριο εκτιμά ότι μέχρι εκείνη τη στιγμή είχαν προκληθεί στον θύλακα υλικές ζημιές αξίας 18,5 δισεκατομμυρίων δολαρίων, περίπου ισοδύναμη με το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν της περιοχής το 2022, ενώ είναι προφανές ότι από την ημερομηνία σύνταξης της έκθεσης οι ζημιές έχουν πολλαπλασιαστεί.
Πηγές: Reuters, Al Jazeera
