Έξι νέοι, ηλικίας 11 έως 24 ετών, από την Πορτογαλία κατηγορούν 32 ευρωπαϊκές χώρες ότι απέτυχαν να αναλάβουν δράση άμεσα, ώστε να αποτραπεί η κλιματική αλλαγή, σε μία ιστορική δίκη που ξεκίνησε στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.
Όλοι μιλούν για μια μάχη του Δαβίδ εναντίον του Γολιάθ καθώς 6 δικηγόροι εκπροσωπούν τους νεαρούς και περισσότεροι από 80, μερικοί από τους κορυφαίους το κόσμου, τις 32 εναγόμενες χώρες.
Οι νέοι καταγγέλλουν ότι παραβιάστηκαν τα ανθρώπινα δικαιώματα εξαιτίας της ολιγωρίας των 32 κρατών μεταξύ των οποίων βρίσκονται τα 27 κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης καθώς και το Ηνωμένο Βασίλειο, η Ελβετία, η Νορβηγία, η Ρωσία και η Τουρκία.
Οι έξι ενάγοντες κατάγονται από την κεντρική Πορτογαλία στην οποία το 2017 ξέσπασαν φονικές πυρκαγιές που στοίχισαν τη ζωή σε περισσότερους από 100 ανθρώπους.
Είναι η πρώτη φορά που το ευρωπαϊκο δικαστήριο καλείται να εκδικάσει μία τέτοια υπόθεση για το κλίμα.
Οι 32 κυβερνήσεις σε κοινό γραπτό υπόμνημά τους δηλώνουν ότι οι 6 νέοι δεν έχουν προσκομίσει αποδείξεις ότι οι βλέβες επήλθαν λόγω της κλιματικής αλλαγής.
Η απόφαση του δικαστηρίου αναμένεται το πρώτο εξάμηνο του 2024 και αν είναι καταδικαστική μπορεί να υποχρεώσει τις κατηγορούμενες χώρες να μειώσουν τις εκπομπές αερίων πολύ νωρίτερα από ό,τι σχεδιάζεται.
Υπόθεση «κατά προτεραιότητα»
Στο Στρασβούργο, έδρα του ΕΔΔΑ, η υπόθεση εξετάζεται «κατά προτεραιότητα» ενώπιον του πιο επίσημου σχήματος του Δικαστηρίου, του Τμήματος Ευρείας Σύνθεσης των 17 δικαστών.
Το ΕΔΔΑ απαιτεί συνήθως από τους ενάγοντες να έχουν εξαντλήσει όλα τα ένδικα μέσα ενώπιον των εθνικών δικαστηρίων προτού στραφούν σε αυτό. Όμως εδώ, οι έξι ενάγοντες προσέφυγαν απευθείας στον θεσμό: η διεξαγωγή χωριστών διαδικασιών σε καθένα από τα 32 κράτη θα αποτελούσε για αυτούς μια «υπερβολική και δυσανάλογη επιβάρυνση».
Για το ΕΔΔΑ είναι η πρώτη φορά που θα αποφανθεί ειδικά για την κλιματική αλλαγή, αφού πρώτα αποφανθεί εάν θα αποδεχθεί την αγωγή, που περιλαμβάνει την τήρηση αυστηρών κριτηρίων για τα οποία πολλοί φάκελοι έχουν κατά το παρελθόν διαχωριστεί περιλαμβανομένων και εκείνων περιβαλλοντικού περιεχομένου. Και στην υπόθεση των έξι Πορτογάλων, το θέμα αναμένεται να προκαλέσει έντονη συζήτηση.
Το ΕΔΔΑ απαιτεί συνήθως από τους ενάγοντες να έχουν εξαντλήσει όλα τα ένδικα μέσα ενώπιον των εθνικών δικαστηρίων προτού στραφούν σε αυτό. Όμως εδώ, οι έξι ενάγοντες προσέφυγαν απευθείας στον θεσμό: η διεξαγωγή χωριστών διαδικασιών σε καθένα από τα 32 κράτη θα αποτελούσε για αυτούς μια «υπερβολική και δυσανάλογη επιβάρυνση».
