Ο Σεργκέι Λαβρόφ διαβεβαιώνει ότι οι μισθοφόροι της Βάγκνερ (Wagner) θα συνεχίσουν να επεμβαίνουν με ρωσική εντολή στην Αφρική καθώς η εμπλοκή του μισθοφορικού στρατού στην αφρικανική ήπειρο είναι ζωτικής σημασίας για τη διατήρηση της ρωσικής επιρροής μια και η Ρωσία ανταγωνίζεται εκεί την Κίνα για πόρους.
Ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών διαβεβαίωσε ότι η παραστρατιωτική ομάδα μισθοφόρων Wagner θα συνεχίσει να παρεμβαίνει με εντολή της Ρωσίας σε αφρικανικές χώρες όπως το Μάλι ή η Κεντροαφρικανική Δημοκρατία.
Για χρόνια, η παραστρατιωτική ομάδα Wagner θεωρείται η ένοπλη πτέρυγα της Μόσχας στο εξωτερικό, ειδικά στη Συρία και σε αρκετές αφρικανικές χώρες. Αυτή η κατάσταση αμφισβητείται πλέον μετά την ανταρσία που έληξε άδοξα και στην οποία ηγήθηκε ο αρχηγός της.
Στο τέλος μιας θεαματικής και σύντομης ανταρσίας που έκανε τους μισθοφόρους να φτάσουν 300 χλμ από τη Μόσχα πριν συμφωνήσει να αποχωρήσει, ο Γεβγκένι Πριγκόζιν (Yevgeny Prigozhin) αυτοεξορίστηκε στη Λευκορωσία, σύμμαχο της Μόσχας, όπου αναμένεται να επαναπροσδιορίσει τη σχέση του με τον Ρώσο Πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν.
Τι γίνεται με τις επιχειρήσεις τους σε ξένες χώρες όπου ο ιδιωτικός στρατός της Βάγκνερ εμπλέκεται στην εκμετάλλευση του τοπικού πλούτου, στην προστασία των κυβερνήσεων, στον πόλεμο πληροφοριών και στις βίαιες στρατιωτικές επιχειρήσεις;
Πώς θα επιτευχθεί συμβιβασμός για την Αφρική
«Οι μεγαλύτερες επιπτώσεις αυτού του γεγονότος θα μπορούσαν να γίνουν αισθητές στη Μέση Ανατολή και την Αφρική», έγραψε στο Twitter ο Ρομπ Λι του Ινστιτούτου Ερευνών Foreign Policy , τονίζοντας ότι ένας «βραχυπρόθεσμος συμβιβασμός» είναι διαφορετικός από μια «μακροπρόθεσμη λύση».
Wagner’s center of gravity is the leadership in its assault detachments and other long-time figures like Utkin, Bogatov, Troshev, Ratibor, Mekhan, Lotos, Zombie, etc. All of them have extensive combat experience.
If they leave, it won’t be the same organization. https://t.co/k9QzdH3nUW pic.twitter.com/a5EiFs9Hha
— Rob Lee (@RALee85) June 26, 2023
Με δεδομένο ότι «η Βάγκνερ έχει ισχυρή παρουσία στην Αφρική είναι αμφίβολο εάν θα επιτρέψει το Κρεμλίνο να διατηρήσει την ίδια παρουσία ο Πριγκόζιν και η Βάγκνερ τώρα που ο ηγέτης της έχει διαφύγει στη Λευκορωσία;
Ένα ερώτημα που κανένας αναλυτής δεν μπορεί να απαντήσει με βεβαιότητα. «Είναι ένα μυστήριο. Εξαρτάται από το πώς (οι ρωσικές αρχές) θέλουν να διαχωρίσουν τι συμβαίνει στην Αφρική και τι συμβαίνει σε άλλα μέρη», συνοψίζει για το AFP ο Αμερικανός ειδικός Michael Shurkin, διευθυντής προγραμμάτων στην εταιρεία συμβούλων 14North Strategies.
Τελικά, «η Ρωσία θα μπορούσε να θεωρήσει ότι αυτό που κάνει ( η Βάγκνερ) στην Αφρική αξίζει τον κόπο γιατί εξυπηρετεί τα ρωσικά συμφέροντα», καταλήγει.
I’m cited by AFP about Wagner in Africa. https://t.co/eQwo3O2wMs
— Michael Shurkin (@MichaelShurkin) June 26, 2023
Ένα πράγμα είναι ξεκάθαρο: ο Πριγκόζιν και ο Πούτιν πρέπει να έχουν συζητήσει το θέμα πριν καταλήξουν σε συμφωνία. Η Βάγκνερ βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στο ρωσικό υπουργείο Άμυνας, το οποίο της προμηθεύει στρατεύματα, εξοπλισμό και όπλα για τις στρατιωτικές της επιχειρήσεις. Και η Μόσχα χρειάζεται τον μισθοφορικό στρατό της Βάγκνερ για να διατηρήσει την κυριαρχία της σε αυτά τα hot spots, όπου θέλει να περιορίσει τη δυτική επιρροή.
Στη Συρία, σύμφωνα με το Συριακό Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (OSDH), οι μισθοφόροι της Βάγκνερ -Ρώσοι και Σύροι- ενεργούν ως «ειδικές δυνάμεις» στο έδαφος δίπλα στον στρατό του Κρεμλίνου από το 2015. Τώρα είναι παρόντες, σε επιχειρήσεις κοντά σε πετρελαιοπηγές και στις επαρχίες Χάμα και Λατάκια (κεντροδυτική Συρία).
Στην Αφρική, έχουν εντοπιστεί στη Λιβύη, το Σουδάν και τη Μοζαμβίκη. Και βρίσκονται στην πρώτη γραμμή στο Μάλι, καθώς και στην Κεντροαφρικανική Δημοκρατία, όπου ένα στέλεχος της Wagner διαχειρίζεται την ασφάλεια του προέδρου Faustin-Archange Touadera.
Η μισθοφορική ομάδα φέρνει «χρυσό και ορυκτά από το Σουδάν, την Κεντροαφρικανική Δημοκρατία και το Μάλι, τα οποία χρειάζεται ο Πούτιν για να κρατήσει ζωντανή την οικονομία του», υποστηρίζει μια ευρωπαϊκή στρατιωτική πηγή.
Τον Φεβρουάριο, ο ανεξάρτητος εμπειρογνώμονας των Ηνωμένων Εθνών για την κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Κεντροαφρικανική Δημοκρατία κατηγόρησε τον στρατό και τους Ρώσους συμμάχους του για καταχρήσεις. Στη συνέχεια, η Ευρωπαϊκή Ένωση ανακοίνωσε νέες κυρώσεις κατά της Βάγκνερ, που απευθύνονται σε αρκετούς από τους ανώτερους αξιωματούχους της στη χώρα.
Και την Παρασκευή, ο Γάλλος Πρόεδρος κατηγόρησε τη Ρωσία ότι είναι «μια αποσταθεροποιητική δύναμη στην Αφρική, μέσω ιδιωτικών πολιτοφυλακών που έρχονται να λεηλατήσουν και να διαπράξουν καταχρήσεις κατά του άμαχου πληθυσμού».
Το τι θα συμβεί στη συνέχεια θα εξαρτηθεί από τις διαπραγματεύσεις μεταξύ Πούτιν και Πριγκόζιν που συνεχίζονται με τη μεσολάβηση του προέδρου της Λευκορωσίας Αλεξάντερ Λουκασένκο.
Ο Maxime Audinet, από το Institut de recherche stratégique de l’école militaire (IRSEM) στο Παρίσι, σημείωσε ότι οι ιστότοποι που συνδέονται με τον Πριγκόζιν είχαν αποκλειστεί, αλλά μόνο στη Ρωσία.
«Η παραχώρηση ολόκληρων ζωνών ρωσικής κυριαρχίας στην Βάγκνερ, για να ενεργήσει εκεί όπου το ρωσικό κράτος δεν ήθελε να εμπλακεί, έδωσε στον Πριγκόζιν πολύ περισσότερο χώρο για ελιγμούς από ό,τι αναμενόταν», είπε στο Γαλλικό Πρακτορείο.
«Φαντάζομαι ότι στις συζητήσεις τέθηκε στο τραπέζι το ζήτημα της συνέχειας όλων των ξένων δραστηριοτήτων της καθώς το δίκτυο του Πριγκόζιν έχει γίνει τα τελευταία χρόνια ο κυρίαρχος παίκτης στη ρωσική παρουσία στην υποσαχάρια Αφρική. Κάτι που φανεί με τον καιρό καθώς το «ομιχλώδες τοπίο» θα πάρει καιρό για να διαλυθεί.
«Η Βάγκνερ είχε κάποια ελευθερία στα σχέδιά του στην Αφρική. Χωρίς συνεργασία με το Υπουργείο Άμυνας, δεν βλέπω πώς θα μπορούσε να συνεχίσει να εργάζεται εκεί» ανέφερει η Pauline Bax, αναπληρώτρια διευθύντρια του προγράμματος Αφρικής στο International Crisis Group. Αλλά ο Πούτιν «δεν μπορεί να στείλει Ρώσους στρατιώτες για να αντικαταστήσουν τον στρατό της Βάγκνερ. Δεν μπορώ να φανταστώ την άμεση αποχώρησή της από την ήπειρο», σημείωσε.
