Ο Πολιτιστικός τομέας σε όλες τις εκφάνσεις του είναι μια από τις πιο αναγνωρίσιμες, δυναμικές και καίριες «βιομηχανίες» της Αθήνας. Ο Πολιτισμός, στον οποίον συμπεριλαμβάνεται και η ψυχαγωγία, είναι μια πολύ σημαντική οικονομική δραστηριότητα για την πόλη της Αθήνας και για ολόκληρη την Περιφέρεια Αττικής.
Γράφει ο Γιώργος Δημόπουλος*
Η Αθήνα είναι μία μητρόπολη του πολιτισμού, με ιστορία χιλιάδων χρόνων και επηρεασμένη από τα αρχαιότερα μέχρι και τα νεώτερα πολιτιστικά ρεύματα. Το πολιτιστικό της απόθεμα και η πολιτιστική της υποδομή είναι ευρεία, παράγει σημαντικό οικονομικό αποτέλεσμα και απασχολεί χιλιάδες καλλιτέχνες και εξειδικευμένους επαγγελματίες από μια σειρά επαγγελμάτων και κλάδων. Άτομα, οικογένειες και μια ολόκληρη οικονομική αλυσίδα που εκτείνεται σε όλες τις περιοχές της Αττικής, εξαρτώνται από την χρήση του πολιτιστικού αποθέματος της πόλης μας και της ευρύτερης περιοχής της Αττικής και την παραγωγή πολιτιστικών δράσεων.
Τα μέτρα για τον περιορισμό του COVID-19 έπληξαν σε πολύ ισχυρό βαθμό τις επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στο χώρο του πολιτισμού ποικιλοτρόπως. Θέατρα, κινηματογράφοι, μουσικές σκηνές, χώροι παραστάσεων, συναυλιακοί χώροι, αλλά και χώροι εκθέσεων, πολυχώροι και άλλοι ανάλογης λειτουργίας χώροι που βρίσκονται στο ιστορικό κέντρο της Αθήνας, στον Δήμο Αθηναίων και γενικότερα στον Κεντρικό Τομέα Αθηνών, περιόρισαν στην αρχή και έπειτα σταμάτησαν εντελώς την λειτουργία τους, μετά από απόφαση δημοσίων φορέων ή από επιλογή, λόγω λειτουργικού κόστους. Κάποιες από αυτές μπόρεσαν να μπουν σε αναστολή λειτουργίας και έτσι να ενταχθούν μαζί με τους εργαζομένους τους σε ευνοϊκά μέτρα και διατάξεις. Όμως, οι επιχειρήσεις αυτές αντιμετωπίζουν ανεπάρκεια ρευστότητας και υφίστανται σημαντικές οικονομικές ζημίες λόγω των επιπτώσεων από τα μέτρα για τον περιορισμό της έξαρσης του COVID-19.
Οι επιχειρήσεις πολιτισμού και ψυχαγωγίας έχουν μεν αυτοτελή λειτουργία, αλλά είναι ταυτόχρονα και πάντα τομείς που δρουν συμπληρωματικά με την εστίαση και την φιλοξενία-τουρισμό σε έναν προορισμό, κάτι που σημαίνει ότι το πολλαπλασιαστικό αποτέλεσμα της οικονομικής δυσπραγίας του COVID-19 είναι ακόμα πιο εμφανές και με μεγαλύτερη βαρύτητα, όπως είναι και το οικονομικό αποτέλεσμα της οικονομικής ανάπτυξης σε περίοδο καλής οικονομικής κατάστασης.
Η Πολιτεία και η Περιφέρεια Αττικής στέκονται αλληλέγγυες στους επαγγελματίες των καλλιτεχνικών και πολιτιστικών χώρων. Τα μέτρα ανακούφισης που ίσχυσαν για τομείς όπως το λιανεμπόριο και η εστίαση επεκτάθηκαν και στον τομέα του πολιτισμού αν και με κάποια καθυστέρηση, λόγω της ελλιπούς μέχρι την αρχή της πανδημίας χαρτογράφησής του. Ουδέν κακόν αμιγές καλού λένε και έτσι η πανδημία υπήρξε καταλύτης για την ψηφιακή μετάβαση του κράτους και πολλών από τις υπηρεσίες του, αλλά και μια ευκαιρία για τον κλάδο των Πολιτιστικών Βιομηχανιών να καταγραφεί και οι καλλιτέχνες και επαγγελματίες που ασχολούνται με αυτόν να γίνουν ορατοί και να αποτελούν μέρος κάθε οικονομικού και πολιτιστικού σχεδιασμού.
Στα ειδικότερα μέτρα που έχουν προβλεφθεί για την Αθήνα ανήκει και η πρόσκληση του Ε.Π. ΑΤΤΙΚΗ 2014-2020 «Υποστήριξη των επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στο χώρο του πολιτισμού εντός των ορίων περιοχής παρέμβασης της ΟΧΕ του Δήμου Αθηναίων». Η πρόσκληση αυτή που είναι ανοιχτή μέχρι και τις 29 Μαρτίου, αφορά στην ενίσχυση μικρών και πολύ μικρών επιχειρήσεων με τη μορφή της επιχορήγησης. Έχει συνολικό προϋπολογισμό 7.700.000 €, με ελάχιστο ποσό επιχορήγησης τα 10.000 € και ανώτερο τα 200.000 €. Επιπλέον, καλύπτει μία σειρά επιλέξιμων δαπανών, στην οποία συμπεριλαμβάνονται οι δαπάνες ενοικίου και οι παροχές σε εργαζόμενους.
Σημαντικό πρόβλημα αποτελεί το γεγονός ότι η συγκεκριμένη πρόσκληση καλύπτει μόνο τα όρια του Δήμου Αθηναίων και όχι ολόκληρο τον Κεντρικό Τομέα Αθηνών ή άλλες περιοχές της Αττικής που έχουν υποστεί αντίστοιχη οικονομική πίεση. Η παρούσα πρόσκληση μπορεί και πρέπει να αποτελέσει το έναυσμα για το σχεδιασμό μιας ευρύτερης πρόσκλησης στήριξης για όλο τον Κεντρικό Τομέα Αθηνών και τους υπόλοιπους 7 Δήμους που περιλαμβάνει πέραν του Δήμου Αθηναίων. Αντίστοιχα, πρέπει, μετά από σχεδιασμό και αναγνώριση των αναγκών κάθε Δήμου, να υπάρξουν και άλλα οικονομικά μέτρα στήριξης, συμπληρωματικά των προσκλήσεων στήριξης και των οικονομικών ενισχύσεων από το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, με ευθύνη του κάθε Δήμου ξεχωριστά, που γνωρίζει καλύτερα από κάθε άλλο Φορέα την πολιτιστική «αγορά» της περιοχής του.
Ο πολιτιστικός τομέας της Αθήνας αλλά και όλης της χώρας χρειάζεται την επόμενη ημέρα απαντήσεις σαφείς και ξεκάθαρες, λύσεις και μέτρα πάνω από όλα εφαρμόσιμα. Οι ιδιοκτήτες αλλά και οι εργαζόμενοι στους πολιτιστικούς χώρους δικαιούνται να γνωρίζουν ακριβώς, όχι μόνο τα οικονομικά μέτρα ενίσχυσης, αλλά και τους τυχόν περιορισμούς που θα έχουν την επόμενη ημέρα μετά την επανέναρξη των δραστηριοτήτων τους. Περιορισμοί σε αριθμό εργαζομένων και θεατών, περιορισμοί στον αριθμό παραστάσεων, ενισχυμένα μέτρα καθαριότητας και απολύμανσης των χώρων και το οικονομικό τους αντίκτυπο. Όλα τα παραπάνω πρέπει να είναι ξεκάθαρα εκ των προτέρων, ώστε οι επιχειρηματίες και οι εργαζόμενοι που ήδη έχουν οικονομικά προβλήματα, ως αποτέλεσμα της παρατεταμένης αυτής κατάστασης, να έχουν μια ιδέα του οικονομικού κόστους που θα πρέπει εκ νέου να επωμιστούν.
Φυσικά, η πιο σημαντική «ενίσχυση» για κάθε πολιτιστική επιχείρηση και χώρο θα είναι η εμπιστοσύνη του κοινού μετά το πέρας της πανδημίας. Οι Αθηναίοι και οι τουρίστες θα πρέπει να νιώσουν ασφαλείς σε αυτούς και να απολαύσουν εκ νέου τις υπηρεσίες τους και την επαφή με άλλους ανθρώπους σε ένα περιβάλλον δημιουργίας. Η εκ νέου επίσκεψη των χώρων πολιτισμού και ψυχαγωγίας από τους πολίτες, μετά το άνοιγμά τους, ανάλογα με τις συστάσεις των ειδικών επιστημόνων, θα αποτελέσει την πραγματική «επιστροφή στην κανονικότητα»!
*Ο Γιώργος Δημόπουλος είναι Αντιπεριφερειάρχης Κεντρικού Τομέα Αθηνών
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Πολιτική, την Ελλάδα και τον Κόσμο, ανά πάσα στιγμή στο editorial.gr.
